صفحه ۲۷

گفته اند هر دو آیه یکی است و آیه دوم بیان چگونگی تقسیم اموالی است که در آیه نخست آمده است."سنن بیهقی ‏296/6، کتاب تقسیم فئ و غنیمت.

از گفتار ایشان استفاده می‎شود که در این رابطه سه نظر وجود دارد؛ و بنابر نظر اول، آیه دوم آنچه را که به وسیله جنگ به دست می‎آید نیز شامل می‎شود؛ مانند اموال خیبر. و بسا گواه همین نظریه باشد خبر محمد بن مسلم از امام باقر (ع) که در آن برخی از مصادیق فئ و انفال آمده است، و در آنجا گفته شده که آنها از آن امام است. آنگاه فرموده: و اما آیه شریفه (و ما افاء الله علی رسوله منهم فما اوجفتم علیه من خیل ولا رکاب) فرمود: آیا نمی بینی که این همان است ؟ و اما آیه شریفه (و ما افاء الله علی رسوله من اهل القری) آنچه در این آیه ذکر شده به منزله غنیمت است [که دیگران نیز در آن سهیم هستند] پدرم می‎فرمود: برای ما در آن جز دو سهم وجود ندارد.مجمع البیان 5 / 260.

و شاید قول به نسخ شدن این آیه توسط آیه خمس، مبتنی بر همین نظریه باشد. و در مباحث آینده بیشتر به این نظریه خواهیم پرداخت.

در کتاب الدر المنثور آمده است: "ابن مردویه از ابن عباس نقل می‎کند در مورد آیه شریفه (و ما افاءالله علی رسوله منهم فما اوجفتم علیه من خیل و لارکاب) گفت: خداوند به پیامبرش دستور فرمود که به سوی قریظه و نضیر حرکت کند، و مؤمنان در آن روز اسب و شتر چندانی نداشتند پس پیامبرخدا(ص) در مورد آن هر گونه که می‎خواست

ناوبری کتاب