"خمس آن خارج میشود آنگاه باقیمانده بین رزمندگان و کسانی که عهده دار آن بوده اند تقسیم میگردد. و اما فئ و انفال ویژه پیامبر خداست."اوساق جمع وسق است. وسق شصت صاع است و هر صاعی تقریبا سه کیلوگرم است. مقصود بیان مقدار نصاب حاصل زمین خراجی است. (مقرر) و در اینجا علاوه میکنیم: زمینهایی که در اختیار امام به عنوان امام است حکم آنها واضح است، زیرا به ناچار خراج آن هم در اختیار اوست. اما زمینهایی که برای مسلمانان به عنوان مسلمانان است مانند زمینهای مفتوح عنوة یا زمینهای صلح بنابر اینکه از آنان باشد خراج آن نیز در جهت مصالح آنان به کار گرفته میشود.
چنان که مرسله طولانی حماد که در ابواب مختلف فقه اصحاب بدان استناد میکنند بر آن دلالت دارد.
در این روایت پس از نقل این که امام زمینهای مفتوح عنوه را در اختیار افراد میگذارد آمده است: "و مابقی گرفته میشود و به مصرف ارزاق یاوران وی در دین خدا و در مصلحت کارهایی که وی عهده دار آنهاست همچون تقویت اسلام و تقویت دین در وجوه جهاد و جز آن که در آن مصلحت عمومی است میرسد. و برای شخص وی از آن، چه کم و چه زیاد چیزی نیست."صحیحة بزنطی قال: ذکرت لابی الحسن الرضا(ع) الخراج و ما سار به اهل بیته، فقال: العشر و نصف العشر علی من اسلم طوعا؛ ترکت ارضه فی یده و اخذ منه العشر و نصف العشر فیما عمر منها، و ما لم یعمر منها اخذه الوالی فقبله ممن یعمره کان للمسلمین. و لیس فیما کان اقل من خمسة اوساق شئ. و مااخذ بالسیف فذلک الی الامام یقبله بالذی یری کما صنع رسول الله(ص) بخیبر. (وسائل 120/11، ابواب جهاد عدو، باب 72، حدیث 2) . گفتار آن حضرت که میفرماید: "برای وی از آن، چه کم و چه زیاد چیزی نیست" شاید مراد این باشد که این اموال از املاک شخصی امام یا والی نیست، یا اینکه بخواهد بفرماید دیگر بدان خمس برای امام تعلق نمی گیرد، و الا اداره شؤون والی و رفع مشکلات زندگی او نیز یکی از مهم ترین مصالح عمومی است که وی نیابت آن را به عهده دارد.
.jpg)
