صفحه ۲۳۶

باز گرداند و شما را بر آنان پیروز کند، اگر آنان بودند هیچ چیز را به ما باز نمی گرداندند، همه چیز را از ما می‎گرفتند و هیچ چیز را برای ما فروگذار نمی کردند.اگر منظور از جزیه این است چرا از زنان و کودکان و سالخوردگان آنان جزیه گرفته نمی شود با اینکه آنان نیز از مزایای ذکر شده بهره مند می‎شوند؟ مگر اینکه گفته شود آنان توان پرداخت ندارند و هر گونه مالیات در اسلام بر توانمندان و سرپرست خانواده است. (مقرر)

و مقدار جزیه نسبت به آنچه مسلمانان ملتزم بدان هستند و مالیاتهایی که از آنان گرفته می‎شود، از انواع زکات و خمس و تهیه وسایل جهاد و خدمات نظامی و امور دیگر بسیار کم است، پس چگونه است که برخی گرفتن جزیه از اهل ذمه را یک نوع مجازات نسبت به آنان محسوب می‎کنند.

در کتاب "آثار الحرب" دکتر وهبه زحیلی آمده است: "جزیه چیزی نیست که از ابداعات اسلام باشد، بلکه آن در امت های مختلف پیش از اسلام مانند بنی اسرائیل و یونان و رومیان و بیزانس و فارس وجود داشته است، و نخستین کسی که از فارسیان جزیه قرار داد کسری انوشیروان بود، و او کسی بود که اصول آن را مرتب کرد و درجاتی برای آن قرار داد، در آن زمان عموم ملت ها با نظام جزیه آشنایی داشتند و اسلام تنها آن را پذیرفت."مقنعه 44/. در این مورد تفسیر المنار نیز مطالبی دارد که می‎توان بدان مراجعه نمود.خراج ابویوسف 72/؛ و نیز الوثائق السیاسیه 176/، شماره 94. و چه بسیار تفاوت است بین آنچه که اسلام آن را پذیرفته و بین آنچه که فاتحان کشورها بر کسانی که مغلوب شده و شکست می‎خورند وارد می‎آوردند، که با مراجعه به تاریخ تفاوت آن آشکار می‎گردد.

خلاصه کلام اینکه: از اخبار و کتابهای تاریخی استفاده می‎شود که جزیه تنها مالیات عادلانه ای بوده که پیشوای مسلمانان از اهل کتاب به جای زکات و خمس هایی که از مسلمانان دریافت می‎شده دریافت می‎کرده است. و هیچ دولت و حکومتی چاره ای جز این ندارد که برای اداره امور مختلف جامعه و سر و سامان دادن به کارهای مردم و تأمین شهرها و امنیت جامعه اموال و بودجه هایی را از مردم دریافت کند.

ناوبری کتاب