آیت‌الله منتظری

چهار پنجم آن باید - طبق هر دو نظر - در جهت این دو نوع - رزمندگان و مصالح عمومی مسلمانان - به کار گرفته شود. و در هر صورت مصالح نزد آنان مقدم است.

دلیل ما در این که جزیه از مجاهدان است و دیگران با آنها در آن شریک نمی باشند اجماع فرقه امامیه و روایات آنهاست. و هنگامی که در این مورد ثابت شود در مورد همه ثابت می‎شود، زیرا به نظر ما صلح نیز یک نوع جزیه است. اما آنچه به عنوان ده یک گرفته می‎شود در جهت مصالح مسلمانان مصرف می‎شود، زیرا دلیلی بر آن نداریم که بخشی از آن در جهتی و بخش دیگر آن در جهتی دیگر به کار گرفته شود."الاموال 59/.

2 - در نهایه آمده است: "مورد مصرف جزیه در زمان پیامبر(ص) تنها مهاجرین بودند و در این زمان از آن کسانی است که در جایگاه آنان در یاری رساندن به اسلام و دفاع از دیگر مسلمانان قرار گرفته اند."مصباح الفقیه، کتاب الزکاة 17/. البته اینکه رسول خدا(ص) در زمان خود جزیه را به مهاجرین اختصاص می‎داد دلیل بر این نمی باشد که جزیه منحصر به آنان باشد. البته در اینجا نکته ای است شایان تأمل.

3 - در مبسوط آمده است: "مصرف جزیه مصرف غنیمت است که ویژه مجاهدان است و نیز آنچه از آنان - مشرکان - برای ورود به کشورهای اسلامی گرفته می‎شود، زیرا این هم پولی است که از اهل شرک گرفته شده است."احکام القرآن ‏126/3، باب وقت و جوب جزیه. همانند این مطلب را علامه نیز در منتهی آورده است.خلاف ‏344/2.

4 - در تذکره آمده است: "مصرف جزیه همان مصرف غنیمت است، زیرا آن مالی است که با اعمال