صفحه ۱۹۸

پل ها را تعمیر کنند، و اگر کسی در میان آنان کشته شد دیه او را بپردازند."عن مسعدة بن زیاد، عن جعفر، عن أبیه "أن رسول الله(ص) أمر بالنزول علی أهل الذمة ثلاثة أیام." (قرب الاسناد 39/) . روایات در این باب زیاد است، از برخی آنها استفاده می‎شود که پرداخت روغن و عسل و مانند اینها بر آنان شرط می‎شده است.

البته این نکته را باید در این رابطه در نظر داشت که به مهمانی اهل کتاب رفتن و یا از روغن و عسل آنان مصرف کردن غالبا با تماس و معاشرت با آنان همراه است، و ممکن است کسی از این روایات طهارت ذاتی اهل کتاب نزد مسلمانان را استفاده کند؛ و در اینجا نکته ای است شایان تأمل.

در احکام السلطانیه ماوردی آمده است: "و اگر مصالحه کردند بر میهمانی کسانی از مسلمانان که بر آنان می‎گذرند، مدت آن باید سه روز بوده و بیشتر از آن نباشد، همان گونه که عمر با نصارای شام برای مسلمانانی که بر آنان می‎گذشتند بر سه روز مصالحه کرد. و غذای آنها همان بود که خودشان می‎خوردند، و نباید آنان را وادار کرد که گوسفند یا مرغ بکشند. و چارپایانشان را شب بدون جو نگهدارند، و این بر اهل روستاهاست نه شهرها.

پس اگر میهمانی و یا زیاد شدن مالیات بر آنان شرط نشده باشد، بر آنان در زراعت و میوه ها زکاتی نیست؛ و نمی توان آنان را ملزم کرد که چیزی به درماندگان یا در راه ماندگان بپردازند."عن جعفر بن محمد، عن أبیه، قال: "ینزل المسلمون علی أهل الذمة فی أسفارهم و حاجاتهم، و لاینزل المسلم علی المسلم الا باذنه." (قرب الاسناد 62/) در هر صورت برای این مسأله فروع زیادی است که ما از طرح آنها در اینجا خودداری نمودیم، علاقه مندان می‎توانند به کتابهایی که این مسائل در آنها گسترده تر بحث شده مراجعه کنند.

ناوبری کتاب