صفحه ۱۹۳

که به همان گونه باشد که عمر در زمان خود انجام داد.

بله ما پیش از این - در بحث خمس - گفتیم که اگر ذمی از مسلمانی زمین عشریه را- که متعلق ده یک زکات است - خرید این زکات دو برابر می‎شود و پنج یک گرفته می‎شود. و به همین معنا ما حمل کردیم خمس را که در صحیحه ابوعبیده حزاء آمده بود، برخلاف آنچه مشهور است که اصحاب ما آن را حمل می‎کنند بر خمس رقبه زمینی که آن را فردی ذمی از مسلمانی خریداری می‎کند؛ که علاقه مندان می‎توانند به آن مسأله مراجعه کنند.

و ظاهرا این خمس غیر از جزیه ای است که از هر ذمی گرفته می‎شود، بلکه این درحقیقت غرامتی است که به خاطر خرید زمین مورد زکات - که در دست مسلمانان بوده است - می‎پردازد. بر این اساس این خمس از زنان و بلکه کودکان - در صورتی که بگوییم زکات به آنان نیز تعلق می‎گیرد - گرفته می‎شود و مصرف آن نیز مصرف زکات است.

احتمال بعیدی نیز وجود دارد که این خمس نیز از قبیل جزیه باشد، و احکام جزیه بر آن مترتب باشد؛ و مسأله به دقت بیشتری نیاز دارد.

مطلب ششم: جواز شرط نهادن میهمانی بر اهل ذمه:

1 - در کتاب مبسوط آمده است: "جایز است بر اهل ذمه شرط شود که کسانی از مجاهدین مسلمان و غیر مجاهدین که از مناطق آنان عبور می‎کنند را به میهمانی بپذیرند. زیرا پیامبراکرم (ص) با نصارای ایله پیمان بست که سیصد دینار بپردازند و هر مسلمانی که از مناطق آنان عبور می‎کند را سه روز میهمان کنند و خیانت نکنند.

و چون این مورد پذیرش واقع شد به دو شرط نیازمند است: یکی اینکه این میهمانی چیزی علاوه بر حداقل جزیه ای باشد که بر آنان واجب است، و شرط

ناوبری کتاب