صفحه ۱۷۵

که از آنان بیست و چهار درهم گرفته می‎شود، و تهیدستان که از آنان دوازده درهم گرفته می‎شود؛ پس ایشان حداقل و اکثری برای آن معین کرده و از اینکه والیان طبق نظر خود تصمیم گیری کنند پیش گیری کرده است.

مالک گفته است اقل و اکثر آن معین نیست و کم و زیادی آن به نظر ولات واگذار شده است.

شافعی گفته است حداقل آن مشخص شده که یک دینار است و کمتر از آن جایز نیست، و حداکثر آن معین نیست و به اجتهاد ولات واگذار شده، می‎تواند از همه به صورت یکسان دریافت کند و می‎تواند بر حسب احوال آنان متفاوت دریافت کند."مبسوط ‏38/2. البته آنچه در اینجا ماوردی از مالک و شافعی نقل کرده است مخالف آن چیزی است که شیخ طوسی از آن دو در خلاف نقل کرده است، که باید در جای خود این مسأله را پی گیری کرد.

7 - در کتاب مختصر ابوالقاسم خرقی که در فقه حنابله است آمده است: "کسانی که از آنان جزیه دریافت می‎شود سه طبقه هستند. از افراد تهیدستشان دوازده درهم، از متوسطشان بیست و چهار درهم، و از توانمندشان چهل و هشت درهم گرفته می‎شود."شرایع ‏328/1 (چاپ دیگر 251/). ولی ابویعلی فراء سه روایت از احمد در این مسأله نقل کرده است جواهر ‏245/21.. و در این موضوع به کتاب مغنی نیز می‎توان مراجعه نمود.احکام السلطانیة 144/. در هر صورت مسأله نزد ما روشن است و مقدار آن هم در اندازه و چگونگی و هم

ناوبری کتاب