آیت‌الله منتظری

فرموده، پس موضوع بحث وی در خلاف مخالف موضوع بحث ایشان در کتاب مبسوط است.

ه - حکم راهبان و صومعه داران:

و اما در مورد راهبان و صومعه داران پیش از این از کتاب خلاف خواندیم که جزیه بر آنان ثابت است. و هم ایشان فرمود: و در میان اصحاب ما کسی است که می‎گوید: از آنان جزیه گرفته نمی شود، و برای شافعی در این مورد دو نظر است.مختلف ‏335/1. اما به نظر ما اطلاق آیه شریفه و عموم "کل حالم" (هر بالغ) که در خبر معاذ آمده است اقتضای ثبوت دارند، و هیچ وجهی برای استثناء آنان نیست، مگر آنکه پیر فرتوت و یا فقیر باشند، که ما آنان را از پرداخت جزیه معاف دانستیم، یا اینکه گفته شود: جزیه تابع جواز قتل است؛ همان گونه که در زنان و پیرمردان گفته شد، و راهبان کشته نمی شوند، بر اساس فرمایش خداوند متعال که می‎فرماید: (و قاتلوا فی سبیل الله الذین یقاتلونکم و لا تعتدوا) جواهر‏237/21. (در راه خدا با کسانی که با شما پیکار می‎کنند پیکار کنید و تجاوز گری نکنید.) و راهبان پیکار نمی کنند. و بر اساس گفتار پیامبراکرم (ص) در خبر مسعده، از امام صادق (ع) از آن حضرت (ص) که فرمود: با کودکان و کسی که به کوهی پناه برده است پیکار نکنید.منتهی ‏963/2. و نیز در خبر ابن عباس از آن حضرت (ص) آمده که فرمود: با کودکان و روحانیان پیکار نکنید.ر. ک . خلاف ‏238/3، کتاب جزیه، مسأله 7.

در مغنی ابن قدامه آمده است: "بر راهبان صومعه ها جزیه نیست، و محتمل است که بر آنان واجب باشد، و این یکی از دو قول شافعی است. و از عمر بن عبدالعزیز روایت شده است که می‎گفت: بر راهبان کلیساها جزیه واجب شده است. بر هر راهب دو دینار. و دلیل آن نیز عموم روایات است، و چون آنها کافر سالم هستند و توان پرداخت