صفحه ۱۵۹

"همان گونه که بسیاری از فقها بر آن تصریح کرده اند بلکه من خلافی در آن نیافته ام بلکه در منتهی و منقول از غنیه و تذکره ادعای اجماع بر آن شده است و آن خود دلیل است".احکام السلطانیه 154/. و در مغنی [ابن قدامه ] پس از نقل متن کتاب که می‎گوید: "بر کودک و دیوانه و زن جزیه نیست، می‎نویسد: در بین اهل علم من نظر اختلافی در این مسأله نیافتم. مالک و ابوحنیفه و اصحاب وی و شافعی و ابوثور نیز این را گفته اند، و ابن منذر می‎گوید: من از دیگران نظر دیگری در این مسأله نیافته ام.مغنی ‏581/10 و 585 و 586. و مشهور این است که از بردگان نیز چنانکه بعدا خواهیم گفت - ساقط است.

و اما در مورد پیرمرد فرتوت و از کار افتاده و زمین گیر و کور و فقیر و راهب و صومعه داران که با آنان نباید جنگید در بین فقها اختلاف است. اطلاق آیه شریفه و بسیاری از اخبار اقتضا دارد که بر آنان نیز ثابت باشد مگر آنکه دلیلی خلاف آن را ثابت کند.

از روایاتی که به طور مطلق در این باب رسیده است روایت معاذ بن جبل است که گفت: پیامبراکرم مرا به یمن فرستاد و فرمود: از هر مرد بالغی یک دینار یا معادل آن معافر [پارچه های قیمتی ] دریافت کنم.خراج 122/. اکنون به روایات مسأله و تفصیل عناوینی که در آن آمده است می‎پردازیم.

[کسانی که جزیه از آنان ساقط است از دیدگاه روایات:]

دیدگاه روایات پیرامون کسانی که جزیه از آنان ساقط است

الف - حکم زنان و کودکان و دیوانگان:

1 - در کتاب وسائل از مشایخ سه گانه به سند خودشان از حفص بن غیاث طبق روایتی آمده است که وی از امام صادق (ع)از زنان پرسید که چگونه جزیه از آنان ساقط شده است ؟ گفت: حضرت فرمود:

ناوبری کتاب