آیت‌الله منتظری

چون با کافران [در میدان جنگ ] روبرو شدید گردنهایشان را بزنید؛ و دستور نفرموده که از آنان جزیه بگیرید.

و نیز آیه شریفه: (قاتلوا الذین لایؤمنون بالله) تا آنجا که می‎فرماید: (من الذین اوتوا الکتاب حتی یعطوا الجزیة عن ید و هم صاغرون) و در این آیه شریفه شرط اخذ جزیه، اهل کتاب بودن آنان است و اینان - صابئین - اهل کتاب نیستند."منتهی ‏960/2. ما پیش از این در دلالت آیه اخیر بر نفی جزیه از غیر اهل کتاب اشکال کردیم زیرا این، از قبیل مفهوم لقب است و مفهوم لقب حجت نیست [اگر در آیه شریفه گفته شده از اهل کتاب جزیه بگیرید، دلیل بر این نیست که از دیگر کفار نمی توانید جزیه بگیرید.

زیرا عنوان اهل کتاب از قبیل لقب است و در علم اصول فقه گفته شده: مفهوم لقب حجت نیست، بلکه به طور کلی لقب فاقد مفهوم است.]

2 - مفید در مقنعه می‎نویسد: "بر کفاری که جزیه واجب است سه دسته اند: یهود با فرقه های مختلفی که دارند؛ نصاری با همه فرقه های آن؛ و مجوس با همه فرقه هایشان. ولی فقهای عامه در مورد صابئین و کسانی که در کفر مشابه آنها هستند بجز دسته های سه گانه که یادآور شدیم اختلاف نظر دارند. مالک بن انس و اوزاعی می‎گویند: هر دینی پس از دین اسلام بجز یهود و نصاری مجوسی محسوب می‎شود و حکم پیروان آن حکم مجوس است.

از عمر بن عبدالعزیز نقل شده که گفت: صابئین مجوسی هستند. شافعی و جماعتی از اهل عراق می‎گویند: حکم آنان حکم مجوس است. و برخی از اهل