آیت‌الله منتظری

(با توجه به لفظ کان) ظهور در استمرار دارد. و جمله "عن ید و هم صاغرون" از آیه شریفه اقتباس شده است نه اینکه اشاره بدان باشد تا گفته شود مورد آیه اهل کتاب هستند. مگر آنکه گفته شود گفتار آن حضرت (ص) در مرسله واسطی که فرموده "من جز از اهل کتاب جزیه نمی گیرم" تفسیر این موثقه است و اطلاق آن را مقید و محدود می‎کند، و در اینجا نکته ای است شایان تأمل.

4 - نزدیک به این موثقه است آنچه در سنن بیهقی به سند خود از مسلم و دیگران از

سلیمان بن بریده از پدرش آمده است که گفت: "پیامبرخدا(ص) چون فرماندهی را برای گروهی جنگی یا سپاهی می‎فرستاد او را در مورد خود و دیگر مسلمانانی که همراه او بودند به خیر و تقوی سفارش می‎کرد و می‎فرمود: چون با دشمنت از مشرکان روبرو شدی آنان را به یکی از سه خصلت [یا راه نجات ] فرابخوان، پس هر یک از آنها را که پذیرفتند از آنان بپذیر و دست از آنان بدار، آنان را به اسلام فرابخوان اگر پذیرفتند از آنان بپذیر و دست از آنان بدار؛ آنگاه از آنان بخواه که از سرزمین خود به سرزمین مهاجرین هجرت کنند، به سپاه اسلام بپیوندند، و به آنان گوشزد کن که اگر چنین کنند آنچه برای مهاجرین است برای آنان است و چیزی که بر مهاجرین است بر آنان نیز هست. پس اگر سر باز زدند و سرزمین خود را برگزیدند به آنان بگو که مانند عربهای مسلمانان هستند که بر آنان حکم خداوند که بر مؤمنان رواست روا می‎گردد ولی در فئ و غنیمت بهره ای ندارند. مگر آنکه همراه با مسلمانان به جهاد بپردازند. پس اگر سرباز زدند آنان را به پرداخت جزیه فرابخوان، پس اگر پذیرفتند از آنان بپذیر و از آنان دست بدار، پس اگر سر باز زدند از خدا کمک بخواه و با آنان به پیکار پرداز."مرآة العقول ‏337/4، چاپ قدیم.