28 - در صحیح بخاری در گفتار مغیره به فرمانده کسری در جنگ ایران آمده است که گفت: "پیامبر و فرستاده پروردگار ما به ما دستور فرموده که با شما بجنگیم تا به پروردگار یکتا ایمان بیاورید یا جزیه بپردازید."قال فروة بن نوفل الاشجعی: علام تؤخذ الجزیة من المجوس و لیسوا بأهل کتاب ؟ فقام الیه المستورد فاخذ بلببه فقال یا عدو الله تطعن علی ابی بکر و عمر و علی امیرالمؤمنین یعنی علیا(ع) و قد اخذوا منهم الجزیة ؟ فذهب به الی القصر فخرج علی (ع) علیهما و قال: البدا فجلسا فی ظل القصر فقال علی (ع): انا أعلم الناس بالمجوس کان لهم علم یعلمونه و کتاب یدرسونه و ان ملکهم سکر فوقع علی ابنته او اخته فاطلع علیه بعض اهل مملکته فلما صحاجاؤوا یقیمون علیه الحد فامتنع منهم فدعا اهل مملکته فلما آتوه قال: تعلمون دیناخیرامن دین آدم و قد کان ینکح بنیه من بناته و انا علی دین آدم مایرغب بکم عن دینه ؟ قال: فبایعوه و قاتلوا الذین خالفوهم حتی قتلوهم فاصبحوا و قد اسری علی کتابهم فرفع من بین اظهرهم وذهب العلم الذی فی صدورهم فهم اهل کتاب و قد اخذ رسول الله(ص) و ابوبکر و عمر منهم الجزیة . (سنن بیهقی 188/9، کتاب الجزیة، باب المجوس من اهل الکتاب..) . معلوم است که ایرانی ها در آن زمان مجوسی بودند.
و روایات دیگری که در این زمینه رسیده است. در جمع بندی آیه جزیه و روایات باب باید گفت: آنچه آیه شریفه در آن صراحت دارد ثبوت جزیه بر اهل کتاب است ولی پرداخت جزیه از دیگر کفار را نفی نمی کند.
مفاد برخی از این روایات نیز ثبوت آن در مورد اهل کتاب یا مجوس است اما بر نفی دیگران صراحت ندارد؛ گرچه برخی از آنها دلالت بر نفی نیز میکند.
[روایات جواز اخذ جزیه از غیر اهل کتاب ]
البته برخی از روایات نیز وجود دارد که بسا از آنها بتوان استفاده نمود که از غیر فرقه های سه گانه [یهود و نصاری و مجوس ] نیز میتوان جزیه دریافت نمود که از نظر میگذرانیم:
1 - در وسائل از شیخ [طوسی ] به سند وی از ابوبصیر روایت شده است که گفت: "از امام صادق (ع)از جزیه پرسیدم فرمود: خداوند فقط جزیه از مشرکین عرب را حرام کرده است."عن جعفر بن محمد عن ابیه ان عمر بن الخطاب ذکر المجوس فقال ماادری کیف اصنع فی امرهم فقال له عبدالرحمان بن عوف: اشهد لسمعت رسول الله(ص) یقول: سنوا بهم سنة اهل الکتاب.(سنن بیهقی 189/9، کتاب الجزیه باب المجوس من اهل الکتاب..) . در سند این روایت وهب است که فردی است مجهول یا ضعیف. مفاد حدیث نیز منطبق است با آنچه از ابوحنیفه نقل شده است، زیرا کلمه انما مفید حصر است [یعنی گرفتن جزیه از مشرکان غیر عرب جایز است ].
.jpg)
