آیت‌الله منتظری

آیه ای که در سوره توبه در این ارتباط نازل شده است به منزله استثناء است و مورد آن مخصوص اهل کتاب است.

8 - در خبر حفص بن غیاث که درباره شمشیرهای پنجگانه است از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمود: "اما شمشیرهای سه گانه شناخته شده یا برافراشته شده، یکی شمشیری است که بر مشرکان عرب برافراشته شده است؛ خداوند متعال می‎فرماید "مشرکان را هر جا یافتید بکشید و آنان را گرفته و در محاصره قرار دهید و بر سر هر گذرگاهی به کمینشان بنشینید پس اگر توبه کردند یعنی ایمان آوردند و نماز به پا داشته و زکات دادند برادران دینی شما هستند." این مشرکان جز کشته شدن یا گرویدن به اسلام از آنان پذیرفته نیست و اموال آنان فئ مسلمانان است و فرزندان اینان اسیر می‎گردند چنانکه سنت پیامبرخدا(ص) نیز این گونه بود که آن حضرت هم اسیر می‎گرفت و هم می‎بخشید و هم از آنها مالی در برابر آزادی آنان می‎گرفت.

و اما شمشیر دوم بر اهل ذمه است؛ خداوند متعال می‎فرماید: با مردم به نیکی سخن گویید.عن ابی هریرة ان رسول الله(ص) قال امرت ان اقاتل الناس حتی یقولوا "لااله الاالله" فمن قال "لااله الاالله" فقد عصم منی ماله و نفسه الابحقه و حسابه علی الله. سنن بیهقی ‏182/9، کتاب الجزیة، باب من لاتؤخذ منه الجزیة من اهل الاوثان) . که این آیه درباره اهل ذمه فرود آمده است آنگاه با آیه دیگر که می‎فرماید "با کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز قیامت نمی گروند و آنچه را خدا و پیامبر حرام شمرده اند حرام نمی دانند و آیین حق را برنمی گزینند پیکار کنید تا با دست خود و با کمال خضوع جزیه بپردازند" نسخ شده است. پس از آنان کسی که در دارالاسلام است از او جز جزیه یا کشته شدن پذیرفته نیست و مال آنان فئ مسلمانان است و فرزندانشان اسیر می‎گردند و چون جزیه را بر جانهای خویش پذیرفتند به اسارت گرفتن فرزندان و تصرف اموالشان بر ما حرام می‎گردد و می‎توان با آنان ازدواج