آیت‌الله منتظری

فصل نهم: شرط ششم: آلوده نبودن به خصلت های ناپسند

شرط دیگر در حاکم اسلامی این است که از آلودگی به خصلت های ناپسندی نظیر بخل، طمع، حرص، سازشکاری و جاه طلبی به دور باشد؛ چرا که والی بر جان و مال مسلمانان مسلط می‎گردد و طبعا از وی انتظار می‎رود در قبض و بسطها و کردار و اخلاق، رعایت مصالح امت اسلامی را بنماید، اما وجود این خصلت های ناپسند گرچه به حدی باشد که ضرر به عدالت رهبر نزند حاکم را از ایفای چنین مسؤولیتی باز می‎دارد.

از باب مثال، اگر حاکم بخیل تحت تأثیر طبع بخیل خود از مصرف مال در امور مهم اجتماعی بخالت بورزد، ضرر این بخالت به کل جامعه سرایت می‎کند، اگر چه فرض کنیم خود وی در این کار تقصیری نداشته باشد.

طمع و حب مال و مقام و چشم داشتن به امور دنیایی نیز چشم حاکم را کور و گوش وی را کر می‎کند و وی را از انجام رهبری عادلانه و حکیمانه باز می‎دارد، خواه به حد سلب عدالت از وی برسد یا نه.

[در اسلام همواره رهبری جامعه باید بر اساس حکمت و عدالت صورت گیرد و وجود این گونه خصلت های ناپسند در حاکم گرچه خود دلیل مستقلی بر عدم صلاحیت اوست اما در نهایت وی را به از دست دادن ملکه عدالت و خودمحوری کشانده و حکومت او را فاسد می‎کند.]

ضرورت این شرط از خلال روایتهای مختلفی که از طرق شیعه و سنی نقل گردیده مشخص می‎شود که نمونه هایی از آن را متذکر می‎گردیم.