صفحه ۸۳

پیش از این گذشت که تعبیر "حسن الولایه - نیک حکومت راندن" به مفهوم گسترده آن، شجاعت، سیاست، حلم و هر چیزی که در بهتر اداره کردن امور امت نقش داشته باشد را شامل می‎گردد.

2- در نهج البلاغه آمده است:

"سزاوارترین مردم به امر خلافت تواناترین آنان به انجام آن و داناترینشان به دستورات خداوند در امور مربوط به خلافت است. پس اگر کسی از مسیر حق منحرف شد و به میل خود رفتار نمود، مورد عتاب قرار خواهد گرفت و اگر امتناع ورزید با وی جنگ و قتال خواهد شد."ایها الناس ان احق الناس بهذا الامر اقواهم علیه و اعلمهم بامرالله فیه؛ فان شغب شاغب استعتب فان ابی قوتل. (نهج البلاغه، فیض 558/، لح 247/، خطبه 173).

3- و نیز در کتاب احتجاج از امیرالمؤمنین (ع) روایت شده که آن حضرت (درمقام استدلال بر حقانیت خویش) فرمود:

"من اولی ترین فرد به رسول خدا... و فقیه ترین شما در دین و داناترین شما به عواقب امور و قاطع ترین شما در گفتار و قویترین شما در قلب و دل می‎باشم."انا اولی برسول الله... وافقهکم فی الدین و اعلمکم بعواقب الامور و اذربکم لسانا و اثبتکم جنانا. (الاحتجاج ‏46/1، چاپ دیگر ‏95/1 باب ماجری بعد وفات رسول الله (ص".

4- ابن ابی الحدید از نصربن مزاحم از امیرالمؤمنین (ع) روایت نموده که آن حضرت ضمن نامه ای که به معاویه و اصحابش نگاشته این گونه فرموده است:

"همانا اولی ترین مردم از گذشته تا حال به امر خلافت نزدیکترین آنان به پیامبرخدا و داناترینشان به کتاب خداوند و فقیه ترین آنان در دین خدا می‎باشد، آن کس که پیش از همه به اسلام گرویده و بهتر از همه در راه خدا پیکار نموده و استوارتر از همه قدرت تحمل مشکلات رهبری امت را دارا باشد."فان اولی الناس بامر هذه الامة قدیما و حدیثا اقربها من الرسول و اعلمها بالکتاب و افقهها فی الدین، اولها اسلاما و افضلها جهادا و اشدها بما تحمله الائمة من امرالامة اضطلاعا. (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ‏210/3).

5- اصول کافی از امام رضا(ع) روایت نموده که آن حضرت فرمود:

"امام عالمی است که بر وی چیزی پوشیده نیست. نگهدارنده ای است که شانه از مسؤولیت تهی نمی کند... آگاهی اش رشد یابنده، حلمش کامل، بر رهبری قوی و مسلط، در سیاست دانا، اطاعتش واجب، به امر خداوند قائم، خیرخواه بندگان خدا و نگهبان دین خداست."و الامام عالم لا یجهل و راع لا ینکل... نامی العلم، کامل الحلم، مضطلع بالامامة، عالم بالسیاسة، مفروض الطاعة، قائم بامر الله، ناصح لعباد الله، حافظ لدین الله (کافی ‏202/1 کتاب الحجة، باب نادر جامع فی فضل الامام و صفاته، حدیث 1).

ناوبری کتاب