آیات خدا و منتسب به خداوند است موجب علم به قدرت و سطوت خداوند شمرده شده و قهرا موجب ترس از خداوند میگردد.
و اینکه فرموده: "علما، امین بر حلال و حرام خداوندند" دلالت بر این دارد که علما باید آگاه به احکام خداوند و توانا بر حفظ آنها از تغییر و تأویل باشند؛ چرا که مقتضای امانت چیزی غیر از این نیست.
و اینکه فرموده: "زمین برای آنان مهیا گشته" یعنی کسی بر آن باقی نمانده که منافع آن را در جهت مصالح مردم به کار گیرد.
و سخنران توانا (الخطیب المسقع) یعنی سخنرانی که تن صدای او بلند و رساست. و کلمه "مسقع" هم با سین صحیح است و هم با صاد (مسقع - مصقع).
در هر صورت مخاطب سخن در این حدیث، علمای صحابه و تابعین که معاصر آن حضرت بوده اند میباشد؛ و از آن استفاده میشود که مرجع امور مسلمانان باید علمای آنان باشند و این مقام و منزلت در شریعت مقدس اسلام به آنان اختصاص یافته که به خاطر اختلاف و تشتت و انجام ندادن وظایف و ترس از ستمگران و توجه به دنیا این مقام از آنان ربوده شده است. آنان منزلتی را که متعلق به خودشان بوده در اختیار ستمگران گذاشته اند و امور خدا را به آنان تسلیم کرده اند. و همه اینها با این معنی منافات ندارد که رهبری جامعه حق شخص امام (ع) باشد؛ زیرا امام احتیاج به مشاور، قاضی و کارگزار دارد و واجب است آنان را از بین اهل علمی که ملتزم به دستورات اسلام و شریعت حقه هستند انتخاب کند.
در کتاب منیة الطالب مینویسد:
"به احتمال قریب به یقین علما در این روایت همان ائمه (ع) هستند. همانا در این روایت قراینی است که دلالت دارد بر اینکه علماء همان ائمه هستند؛ زیرا همینانند که امین بر حلال و حرام خداوندند."منیة الطالب 326/1.
مرحوم کمپانی در حاشیه خویش بر مکاسب مینویسد:
.jpg)
