صفحه ۶۵

دیگری را بیابد که از چوپان فعلی داناتر به گوسفندداری باشد، چوپان اول را اخراج و چوپان دوم را برای نگهداری گوسفندان خویش به کار می‎گمارد."و انظروا لانفسکم، فوالله ان الرجل لیکون له الغنم فیها الراعی، فاذا وجد رجلا هو اعلم بغنمه من الذی هو فیها یخرجه ویجی بذلک الرجل الذی هو اعلم بغنمه من الذی کان فیها. (وسائل ‏35/11، ابواب جهاد عدو، باب 13، حدیث 1).

[این روایت نیز اشاره به همین ارتکاز ذهنی و فطری، شرط "اعلمیت" در رهبری است.]

روایات ناظر بر انتخاب اصلح در کارگزاران

در ادامه روایات که تا اینجا خوانده شد روایات دیگری است که از آنها استفاده می‎شود. افرادی که در حکومت اسلامی به کار گمارده می‎شوند باید تسلیم ترین و راضی ترین افراد و آگاهترین آنان نسبت به کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) باشند. از این روایات استفاده می‎شود که صفات و ویژگیهای کارگزاران به طریق اولی باید در رهبر امت اسلامی وجود داشته باشد، که ما در اینجا برخی از آنها را در ادامه روایات قبل یادآور می‎شویم و ان شاءالله در فصل چهارم از بخش ششم کتاب به هنگام بحث از وزرا و کارگزاران حکومت، مجموعه کاملتر آن از نظر شما خواهد گذشت.

18- بیهقی به سند خود از ابن عباس روایت می‎کند که آن حضرت فرمود:

"کسی که شخصی از مسلمانان را به کار بگمارد و بداند که در میان آنان کسی اولی و بهتر از وی به انجام این مسؤولیت و داناتر از او به کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) وجود دارد بی تردید به خدا و رسول او و جمیع مسلمانان خیانت ورزیده است."من استعمل عاملا من المسلمین و هو یعلم ان فیهم اولی بذلک منه و اعلم بکتاب الله و سنة نبیه فقد خان الله و رسوله و جمیع المسلمین. (سنن بیهقی ‏118/10).

این روایت را علامه امینی نیز در کتاب الغدیر از بیهقی روایت کرده است.الغدیر ‏291/8.

19- مرحوم علامه امینی در الغدیر از تمهید باقلانی مضمون ذیل را نقل می‎کند و ظاهرش این است که روایتی است از پیامبر(ص):

"کسی که خودش را بر دسته ای از مسلمانان مقدم بدارد و بداند که در بین آنان کسی که برتر از او باشد وجود دارد، بدون شک به خدا و پیامبرش و مسلمانان خیانت کرده است."من تقدم علی قوم المسلمین و هو یری ان فیهم من هو افضل منه فقدخان الله و رسوله و المسلمین.(الغدیر ‏291/8 به نقل از تمهید باقلانی 190/). به نظر می‎رسد افضلیت "برتر بودن" که در این روایت و روایتهای دیگر مطرح شده "افضلیت" از تمامی جهات است، از جهت علم، تقوی، شجاعت، درک سیاسی، بینش نسبت به مشکلات جامعه و... نه فقط دانستن چند تا اصطلاح فقه و اصول و چهار تا قاعده ادبی، چون که در اینجا افضلیت برای اداره امور مسلمانان مطرح است. (از افاضات معظم له در درس.)

ناوبری کتاب