امیرالمؤمنین (ع) نقل میکند که آن حضرت در ضمن نامه ای که به معاویه و اصحاب وی نگاشته است مینویسد:
"اولی ترین مردم از دیرباز تاکنون برای امر خلافت کسی است که نزدیکترین آنان به رسول خدا و داناترین مردم به قرآن و فقیه ترین آنان در دین و پیشگامترین در اسلام و مقدمترین در جهاد و بردبارترین همه مردم در تحمل مشکلات مربوط به حکومت باشد."فان اولی الناس بامر هذه الامة قدیما و حدیثا اقربها من الرسول و اعلمها بالکتاب وافقهها فی الدین، اولها اسلاما وافضلها جهادا و اشدها بما تحمله الائمة من امرالامة اضطلاعا. (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید 210/3).
15- و نیز ابن قتیبه در کتاب الامامة و السیاسة از امیرالمؤمنین (ع) در مقام احتجاج برای احقیت خویش چنین نقل میکند:
"ای گروه مهاجران، به خدا سوگند ما به این امر(خلافت) از دیگران سزاوارتریم؛ چرا که ما اهل بیت پیغمبریم، و نیز ما به این امر از شما سزاوارتریم تا مادامی که قرائت کننده کتاب خدا، فقیه در دین خدا، آگاه به سنتهای رسول خدا(ص)، قوی و محکم در کار رعیت، و بازدارنده امور ناخوشایند از مردم، و تقسیم کننده (اموال بیت المال) به صورت مساوی بین مردم، در میان ماست."فوالله یا معشر المهاجرین لنحن احق الناس به؛ لانا اهل البیت و نحن احق بهذا الامر منکم ماکان فینا القاری لکتاب الله، الفقیه فی دین الله، العالم بسنن رسول الله، المضطلع بامر الرعیة، المدافع عنهم الامور السیئة، القاسم بینهم بالسویة . (الامامة و السیاسة 19/1، باب ابأة علی (ع) بیعة ابی بکر).
البته روشن است که اهل بیت پیغمبر(ص) بودن علاوه برفضائل نفسی که در آن است بدین جهت سبب احقیت میباشد که: صاحب خانه بدانچه در خانه است داناتر است، اهل البیت ادری بما فی البیت.
در هر صورت دلالت این گونه روایات بر اینکه فقاهت یکی از ملاکهای رهبری است آشکار است.
16- باز ابن قتیبه در همان کتاب (الامامة و السیاسة) از امیرالمؤمنین (ع) روایت میکند که آن حضرت ضمن نامه ای طولانی که به مردم عراق نوشته و برتری آنان را بر اصحاب معاویه در زمینه تصدی ولایت و شؤون آن برشمرده، میفرماید:
"اینان (اصحاب معاویه) کسانی هستند که اگر بر شما تسلط یابند غضب و فخرفروشی و مسلطشدن با قدرت و ربودن اموال با قهر و فساد در زمین را آشکار مینمایند، و همواره از هوای نفس پیروی کرده، و بر اساس رشوه حکم میرانند؛ و شما