آیت‌الله منتظری

اقتضا می‎کند - همه را آماده نمود؛ پس اگر با راهپیمایی و تظاهرات نتیجه به دست آمد که مسأله تمام است و الاباید دست به اسلحه برد.

البته باز یادآور می‎شویم که واجب است همواره مراتب و مراحل امر به معروف و نهی از منکر را در نظر داشت و راهی را که زیان آن کمتر و فایده آن بیشتر است پیمود تا اینکه به یاری خداوند نصرت و پیروزی حاصل آید. و باید گفت: در چنین شرایطی حاکم ستمگر فاسد، اگرچه مردم نتوانند او را عزل کنند قهرا از حکومت عزل و حکومت او حکومت نامشروع است.

دلایل جواز و بلکه وجوب مبارزه مسلحانه علیه حاکم فاسق ستمگر

به آنچه گفته شد دلایلی چند دلالت دارد که یادآور می‎شویم:

دلیل اول: دلالت آیات و روایات

آیات شریفه ای از قرآن مجید و نیز روایات بسیار زیاد ولو به دلالت التزام در علم منطق دلالت به سه نوع تقسیم شده است: 1- دلالت مطابقت، آنجا که یک لفظ به تمام معنی و مفهوم موضوع خود دلالت کند. 2- دلالت تضمن، آنجا که لفظ به قسمتی از معنای موضوع خود دلالت کند. 3- دلالت التزام، آنجا که لفظ به مفهومی که لازمه موضوع خود است دلالت کند. نظیر همین آیه شریفه "عهد من به ستمکاران نمی رسد" که لازمه مفهوم آن ضرورت مبارزه با کسانی است که برخلاف مقررات الهی و بر اساس ستم بر مردم حکومت می‎کنند. (مقرر). بر آنچه گفته شد دلالت دارد که برخی از آنها را متذکر می‎شویم:

این آیه شریفه دلالت دارد بر اینکه شخص ستمگر به رهبری مردم که عهد خداوند است گماشته نمی شود، و اطلاق آیه هم عدم صحت ایجاد حکومت ظلم و هم عدم صحت تداوم آن را شامل می‎شود.

از آن جهت که جامعه نیازمند به دولت و حکومت است - چنانچه دلایل آن پیش از این گذشت - و تصدی حکومت توسط ستمگر و تکیه بر وی طبق دو آیه شریفه