آیت‌الله منتظری

"جمهور صاحب نظران و اصحاب حدیث می‎گویند: امام به وسیله ارتکاب فسق و ستمگری و غصب اموال و تازیانه زدن و ریختن خونهای به ناحق، و تضییع حقوق، و تعطیل حدود از امامت خود خلع نمی شود و خروج علیه وی واجب نیست، بلکه واجب است او را موعظه و تهدید کرد و در مواردی که دستور وی به معصیت خدا کشیده می‎شود از وی اطاعت نکرد.

"و از امام احمد (حنبل) الفاظی نقل شده که از آن استفاده می‎شود شرط عدالت و علم و فضل در امام ساقط است،طبق روایت عبدوس بن مالک قطان که می‎گوید: "کسی که با قدرت شمشیر ظفر یابد و خلیفه مسلمانان گردد و امیرالمؤمنین نامیده شود، بر هیچ کس که ایمان به خدا و روز قیامت دارد روا نیست شب را بخسبد و او را امام خویش نداند، نیکوکار باشد یا فاجر، او به هر حال امیرالمؤمنین است" و باز در روایت مروزی آمده است که احمد می‎گوید: "اگر فرماندهی به شرب خمر و خیانت معروف است، باز باید همراه وی با دشمن جنگید، این گناهان به عهده شخص اوست."الاحکام السلطانیه 20/. همین جا لازم است یادآور شوم که در بسیاری موارد، مطالب ابویعلی با ماوردی مشابه است و این بدان جهت بوده که ابویعلی ظاهرا هشت سال پس از ماوردی وفات کرده و به نظر می‎رسد که کتاب الاحکام السلطانیه ماوردی پیش ابویعلی بوده و او در بسیاری موارد از آن استفاده یا به تعبیر دیگر رونویسی کرده است. (از افاضات معظم له در درس).

"در صورتی که این صفات (ویژگیهای رهبری) در حال عقد پیمان بیعت در وی وجود داشت، آنگاه پس از بیعت از بین رفت، اگر به عدالت وی نیز خدشه وارد آورده و فاسق شده باشد باز از ادامه رهبری وی ممانعت به عمل نمی آید، چه این گناه متعلق