صلاحیت آنان از سوی مراجع ذی صلاح که در نتیجه مردم افراد خبره عادل را انتخاب میکنند و خبرگان رهبر جامعه را، که در این صورت انتخاب در دو مرحله صورت میپذیرد، چنانچه در زمانه ما نیز این گونه مرسوم است، و در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم برای تعیین مقام رهبری این شیوه پیش بینی شده است.ر. ک : قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصل 107.
خلاصه کلام اینکه همه مردم در انتخابات سهیم هستند و تعیین رهبر منحصر به اهل حل و عقد نیست؛ ولکن در این شیوه، نتیجه در مرحله دوم به دست میآید؛ و اطمینان به صحت در این شکل بیشتر و به مراتب قویتر است؛ زیرا در افراد خبره اشکالاتی که در افراد معمولی مردم یافت میشود کمتر یافت میشود، و احتمال اینکه آنان مصالح فردی خود را بر مصالح اجتماعی ترجیح داده و یا اینکه خودخواهانه اظهارنظر کنند بی اساس است؛ چرا که در آنان علاوه بر خبره بودن، عدالت نیز از شرایط قرار داده شده؛ و این مطلبی است در خور توجه.
مسأله هشتم: آیا ملاک در انتخابات اتفاق همه آراء است یا اکثریت یا اهل حل و عقد و یا...؟
آیا ملاک در انتخاب رهبر آراء همه مردم است یا اکثریت یا همه اهل حل و عقد یا اکثریت اهل حل و عقد یا آراء همه افرادی که در منطقه و شهر امام حضور دارند؟ همه اینها وجوهی است که به بررسی آنها باید پرداخت.
تحقیق در مسأله این است که پس از آنکه ما صحت انتخابات و انعقاد امامت به وسیله آن به هنگام نبودن نص بر شخص خاصی را اثبات کردیم، باید گفت: در مقام انتخاب وحدت نظر و اتفاق صددرصد بر یک شخص از اموری است که اگر نگوییم به طور کلی حاصل نمی شود، جدا باید گفت: بسیار کم اتفاق میافتد، بخصوص در اجتماعات بسیار بزرگ، اگرچه همه آنها اهل دانایی و صلاح باشند، و حتی اگر بگوییم: نظردادن درباره رهبر منحصر به اهل علم و صلاح است و در این مورد رأی و نظر دیگران معتبر نیست، باز وحدت نظر کامل آنان به صورت صددرصد بعید به نظر میرسد؛ و این بدان جهت است که نظر و سلیقه ها همواره در این گونه امور متفاوت است. پس در نتیجه نمی توان ادله ای را که بر صحت انتخابات دلالت دارد فقط بر صورت اتفاق و وحدت کامل آراء حمل نمود.
از سوی دیگر سیره عقلا در همه کشورها و اعصار بر این استمرار یافته که در این
.jpg)
