صفحه ۳۲۵

"سه چیز موجب هلاکت است: شکستن بیعت، رهاکردن سنت، جداشدن از جماعت."ثلاث موبقات: نکث الصفقة، و ترک السنة، و فراق الجماعة . (بحارالانوار ‏68/27، کتاب الامامة، باب 3، حدیث 4).

و مراد از "شکستن بیعت" نقض امامت است که خروج از اطاعت را به دنبال دارد؛ چرا که امامت همان گونه که روشن گردید منصبی است اعتباری و قراردادی که تبلور خارجی آن در اطاعت و اظهار فروتنی مردم در مقابل حکومت می‎باشد. و اطاعت نکردن مردم در مسائل اجتماعی از امام، رهبری ظاهری امام را در هم خواهد شکست. چنانچه در این روایت مراد از "امام" امام عادل واجد شرایط امامت است نه افرادی همانند یزید و ولید.

و باز مراد به "جماعت" جماعت حق است نه هر گونه گردهمایی و اجتماعی؛ چرا که علاوه بر حکم عقل و مذاق شرع، اخبار مستفیضه ای گواه بر آن است؛ روایاتی نظیر روایت علی بن جعفر از برادرش امام موسی بن جعفر از پدرانش از پیامبراکرم (ص) که فرمود:

"کسی که از جماعت مسلمانان جدا گردد، رشته اسلام را از گردن خود گسسته است. گفته شد: ای پیامبرخدا، جماعت مسلمانان چیست ؟ فرمود: جماعت اهل حق، اگرچه کم باشند."من فارق جماعة المسلمین فقد خلع ربقة الاسلام من عنقه. قیل: یا رسول الله، و ما جماعة المسلمین ؟ قال: جماعة اهل الحق و ان قلوا. (بحارالانوار ‏67/27.کتاب الامامة، باب 3، حدیث 1).

و در مرفوعه علوی آمده است که به پیامبرخدا(ص) گفته شد: جماعت امت شما چیست ؟ فرمود:

"جماعتی که بر مسیر حق باشد، اگر چه ده نفر باشند."من کان علی الحق و ان کانوا عشرة . (بحارالانوار ‏266/2، کتاب العلم، باب 32، حدیث 22).

و در مرفوعه ابن حمید آمده است که شخصی خدمت امیرالمؤمنین (ع) آمد و گفت: مرا خبر ده از سنت و از بدعت و از جماعت و از فرقه، حضرت فرمود:

"سنت آن چیزی است که از پیامبراکرم (ص) به یادگار مانده، و بدعت آن چیزی است که پس از آن حضرت در دین وارد شده، و جماعت همان اهل حق هستند اگرچه تعدادشان کم باشد، و فرقه اهل باطل اند، اگرچه تعدادشان زیاد باشد."السنة ما سن رسول الله (ص)، و البدعة ما احدث من بعده، و الجماعة اهل الحق و ان کانوا قلیلا، و الفرقة اهل الباطل و ان کانوا کثیرا. (بحارالانوار ‏266/2، کتاب العلم، باب 32، حدیث 23).

ناوبری کتاب