صفحه ۳۲۰

2- در نهایه ابن اثیر آمده است:

"در حدیث آمده که آن حضرت (پیامبراکرم (ص" فرمود: "الاتبایعونی علی الاسلام ؟" آیا با من بر اساس اسلام بیعت نمی کنید؟ (یا معامله نمی کنید)؟ مفهوم این جمله عبارت از قرارداد بستن و تعهد سپردن بر اجرای دستورات اسلام است.

گویا هر یک از آن دو، آنچه را در اختیار دارد به طرف دیگر می‎فروشد و جان و اطاعت و اختیار کار خود را به دست او می‎سپارد. از این گونه جملات در احادیث نمونه های دیگری نیز یافت می‎شود."نهایة ابن اثیر ‏174/1.

3- در صحاح آمده است:

"واژه "بایعته" هم برای بیع "معامله" و هم برای "بیعت" به کار برده می‎شود، واژه "تبایع" نیز همانند آن است." [یعنی معاوضه و تعهد از سوی دو طرف ].صحاح جوهری ‏1189/3.

4- در لسان العرب آمده است:

"البیعة : دست به هم دادن بر ایجاب و انشاء معامله، و نیز دست به هم دادن برای بیعت و اطاعت است، و "البیعة": به معنی بیعت کردن و اطاعت است. "وتبایعوا علی الامر" نظیر "اصفقواعلیه" و "بایعه علیه مبایعة" به معنی قرارداد و معاهده بستن است. و واژه "بایعته" هم برای بیع (خرید و فروش) و هم برای بیعت می‎آید. واژه "تبایع" نیز نظیر آن است.

در حدیث نیز آمده است که فرمود: الاتبایعونی علی الاسلام ؟ و این به معنی قرارداد بستن و معاهده است، گویا هر یک از آنان آنچه را در اختیار دارد به رفیقش می‎فروشد، و جان و اطاعت و اختیار دخالت در کار خویش را در اختیار دیگری می‎گذارد."لسان العرب ‏26/8.

5- در مقدمه ابن خلدون آمده است:

"فصل: معنای بیعت: بدان که بیعت تعهد بر اطاعت است، گویا بیعت کننده با فرمانده خود پیمان می‎بندد که اظهارنظر در کار خویش و سایر امور مسلمانان را در

ناوبری کتاب