صفحه ۳۰۹

10- در سیره ابن هشام از زهری مطالبی آمده که خلاصه آن این گونه است:

"پیامبراکرم (ص) به نزد بنی عامر بن صعصعه آمد و آنان را به ایمان و اطاعت از خداوند فراخواند، و پیامبری خود را به آنان عرضه نمود؛ یکی از آنان گفت: ... اگر ما با تو در حکومت بیعت کنیم آنگاه خداوند تو را بر مخالفانت پیروز نمود، آیا پس از تو حکومت در اختیار ما خواهد بود؟ حضرت فرمود: "الامر الی الله یضعه حیث یشاء" حکومت به دست خداست و در اختیار هر کس خواسته باشد می‎گذارد.

آن شخص گفت: آیا در دفاع از تو سینه هایمان را سپر تیرهای عرب کنیم اما در صورت پیروزی حکومت از آن دیگران باشد؟ ما نیازی به حکومت تو نداریم. آنگاه از آن حضرت رویگردان شدند."سیره ابن هشام ‏66/2.

ظاهرا مراد از لفظ "امر" (در متن عربی روایت) همان رهبری و حکومت است؛ و از روایت استفاده می‎شود که بیعت برای اثبات و تحقق حکومت یا برای قبول رسالت آن حضرت است، که خواه ناخواه تشکیل حکومت نیز در پی آن خواهد بود.

11- و باز در همان کتاب در ارتباط با بیعت عقبه اول هنگامی که در مراسم حج قبایل مختلف به زیارت کعبه می‎آمدند، پیامبراکرم (ص) در مکه و منی و عرفات و جاهای مختلف با آنان سخن می‎گفت و از آنان می‎خواست که به دین اسلام بگروند. در سال یازدهم بعثت با تعدادی از قبیله خزرج از اهالی مدینه ملاقات فرمود، و آنان اسلام را پذیرفتند. سال بعد در همان محل عقبه که در منی واقع شده بود، تعداد دوازده نفر با آن حضرت بیعت کردند؛ مفاد بیعت آنان بر این اساس بود که به خدا شرک نورزند، دزدی نکنند، مرتکب زنا نشوند، فرزندان خود را نکشند، به یکدیگر بهتان و افترا نزنند و در کارهای نیک نافرمانی خدا نکنند. این بیعت را در تاریخ، بیعت نساء نیز نامیده اند؛ چرا که پیامبر اکرم (ص) در فتح مکه نیز طبق آیه شریفه سوره ممتحنه از زنان بر اساس همین امور بیعت گرفت. بیعت دوم در سال بعد انجام گرفت. در آن سال حدود پانصد نفر از مردم مدینه به مکه مسافرت کردند و در کنار عقبه با آن حضرت ملاقات نمودند، در این ملاقات پیامبراکرم پس از تلاوت آیاتی از قرآن به آنان فرمود: من با شما بیعت می‎کنم و پیمان می‎بندم که در وطن خود از من همانند کسان خویش دفاع کنید. این بیعت در تاریخ به عنوان بیعت جهاد و یا بیعت عقبه ثانیه شهرت یافته است. (مقرر). آمده است:

"آنان (مردم مدینه) با رسول خدا(ص) بر اساس بیعت نساء بیعت کردند و این پیش از آن بود که جهاد بر مسلمانان واجب شده باشد."سیره ابن هشام ‏73/2.

12- و باز از عبادة بن صامت روایت نموده که گفت:

"من در عقبه اولی حضور داشتم، ما دوازده نفر بودیم که با رسول خدا(ص) بر

ناوبری کتاب