از این روایت نیز استفاده میشود که اجتماع بشری جز به وسیله امیر و فرمانده به صلاح و نظم نمی گراید؛ و نیز استفاده میشود که در صورت نبودن نصب، مردم شایستگی چنین انتخابی را دارا هستند.
24- نقش مردم در معاهده پیامبر(ص) با اهل مقنا
در معاهده پیامبراکرم (ص) با اهل مقنا آمده است:
ظاهر این سخن این است که آنان میتوانند از بین خویش یک نفر را به رهبری برگزینند.
و موارد دیگری از این قبیل که با بررسی و تتبع در روایات میتوان بدان دست یافت. البته این نکته را باید یادآور شد که غرض ما استدلال به یک یک این روایات متفرقه نیست تا در سند یا دلالت آنها مناقشه شود؛
بلکه مقصود این است که از خلال مجموع این اخبار که به صدور برخی از آنها اجمالا اطمینان داریم به دست آید که انتخاب امت نیز یک راه عقلایی برای انعقاد امامت و ولایت است، و شارع مقدس نیز آن را امضاء فرموده است. پس طریق، منحصربه نصب از مقام بالاتر نیست؛ اگرچه رتبه نصب بر انتخاب مقدم است و با وجود آن مجالی برای انتخاب باقی نمی ماند.
25- فحوای فتاوای فقها در انتخاب قاضی تحکیم و مفتی و قاضی در صورت تعدد
دلیل دیگر جواز انتخاب، فحوای فتاوایی است که در صورت تعدد مفتی و قاضی و امام جماعت، فقها به جواز و صحت انتخاب یکی از آنها فتوا داده اند، و نیز در قاضی تحکیم اجازه فرموده اند دو طرف دعوی شخصی را با رضایت خود برای قضاوت انتخاب کنند [که هنگامی که در این موارد بتوان با انتخاب، فرد مورد نظر را مشخص نمود به طریق اولی در مورد رهبر جامعه که مردم نیاز بیشتری به آن دارند باید این انتخاب جایز باشد] مگر اینکه گفته شود: انتخاب در اینجا پس از تحقق نصب عام و تحقق مشروعیت آن است.
.jpg)
