فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله - در کارها با آنان (مسلمانان) مشورت نما، پس آنگاه که تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن" در خطاب به پیامبراکرم (ص) مورد نظر بوده است؛
زیرا در آن هنگام، ولایت قطعا برای پیامبراکرم (ص) بود ونیازی به مشورت برای اصل ولایت نداشت و آن حضرت به جعل خداوند متعال والی مسلمانان بود ولکن خداوند در اجرای امور، او را به مشورت با مسلمانان مأمور میکند به خاطر احترام به مسلمانان و برای اینکه در مرحله عمل و اطاعت، شنوایی آنان بیشتر باشد،
در پاسخ باید گفت: اطلاق آیه (وامرهم شوری بینهم) اقتضای مطلوبیت و نفوذ آن هم در اصل ولایت و هم در فروع و اجرای آن را داد، و علم به مقصود در آیه دیگر که مخاطب آن شخص پیامبراکرم (ص) است [آیه و شاورهم فی الامر] موجب رفع ید از اطلاق این آیه نمی گردد.استناد به آیه شریفه (و امرهم شوری بینهم) ارتباطی با استناد اهل سنت به آیه مذکور برای اثبات خلافت ابوبکر ندارد. این آیه و سایر آیات مربوط به شورا، مبنا و مستند کلیه امور شورایی است و برای همه زمانها به هر شکل آن میباشد. چه با مشورت مستقیم با همه مردم از طریق انتخاب عمومی باشد، یا با نمایندگان آنان توسط مجلس شورا، چه با کارت الکترال باشد یا کارت کامپیوتری یا هر وسیله دیگر که در پیشرفت زمان معمول گردد، چه در امور محدود و منطقه ای و چه در امور مربوط به کل جهان اسلام (از افاضات معظم له در درس).
بلی اشکال در کیفیت اجرای شورا و پاسخ از اعتراضاتی که در این مقام وارد نموده اند باقی میماند، که ما در فصل مستقلی به آن خواهیم پرداخت.
6- توجه و خطاب آیات و روایات در مسائل اجتماعی به عموم مردم
از دیگر دلایل صحت و مشروعیت امامت به انتخاب امت، آیات و روایاتی است که متضمن تکالیف اجتماعی است؛ در این گونه آیات و روایات، مصالح جامعه به عنوان جامعه مورد نظر قرار گرفته و عموم مردم مسلمان در آن مورد خطاب میباشند و اجرای آنها نیاز به قدرت اجرایی و بسط ید دارد.
زیرا جامعه به عنوان جامعه اگرچه با دقت فلسفی وجودی واقعی به غیر از وجود افراد ندارد، ولکن نزد دانشمندان جامعه شناس، جامعه دارای واقعیتی عرفی و عقلایی است و همانند افراد آن دارای وجود و عدم، حیات و مرگ، ترقی و سقوط، وظایف و تکالیف و... میباشد.جامعه من حیث المجموع دارای هویت مستقلی است و به اصطلاح "عام مجموعی" است نه "عام استغراقی"؛ میگویند: یک جامعه دارای رشد یا عقب ماندگی است، مرده است یا زنده. جامعه انگلیس یک زمان دزدان دریایی بودند، یک زمان هم بر دنیا آقایی میکردند. بنی اسرائیل یک زمان مقهور حکومت فرعون بودند، یک زمان هم حکومت مقتدری مثل حکومت حضرت سلیمان را پیدا کردند. (از افاضات معظم له در درس).
.jpg)
