صفحه ۲۷۶

شده که محقق نراقی در عوائد برخی از آنها را در این باب یادآور شده و ما نمونه هایی از آن را در اینجا می‎آوریم. گرچه به هیچ وجه بر مسأله ولایت و حکومت دلالتی در آنها یافت نمی گردد.

1- در کتاب عوائد از مجمع از پیامبراکرم (ص) روایت شده که فرمود:

"فضیلت عالم بر مردم همانند فضیلت من بر پایین ترین سطح افراد جامعه است."فضل العالم علی الناس کفضلی علی ادناهم. (عوائد 186/).

2- در بحار از منیة المرید روایت شده که مقاتل بن سلیمان گفت: من در کتاب انجیل یافتم که خداوند متعال به عیسی (ع) فرمود:

"دانشمندان را ارج گذار و قدر آنان را بدان که من آنان را بر همه مخلوقاتم - جز انبیا و رسولان - برتری بخشیدم. برتری ای همانند برتری خورشید بر ستارگان و مانند برتری آخرت بر دنیا و مانند برتری من بر همه چیز."عظم العلماء و اعرف فضلهم، فانی فضلتهم علی جمیع خلقی الاالنبیین و المرسلین کفضل الشمس علی الکواکب و کفضل الاخرة علی الدنیا و کفضلی علی کل شئ. (بحارالانوار ‏25/2، کتاب العلم، باب 8، حدیث 91، و منیه المرید 30/).

3- باز در بحار از عوالی روایت شده که پیامبراکرم (ص) فرمود:

"همانا خداوند دانش را از جامعه نخواهد گرفت ولکن با مرگ دانشمدان دانش از جامعه رخت برمی بندد تا آنجا که هیچ عالمی باقی نمی ماند، آنگاه مردم افراد نادان را به ریاست خود برمی گزینند و آنان بدون آگاهی برای مردم فتوا صادر می‎کنند؛ در نتیجه هم خود و هم جامعه را به گمراهی می‎کشانند."ان الله لاینتزع العلم انتزاعا و لکن ینتزعه بموت العلماء حتی اذا لم یبق منهم احد اتخذ الناس رؤساء جهالا فافتوا الناس بغیر علم فضلوا واضلوا. (بحارالانوار ‏24/2 کتاب العلم، باب 8، حدیث 74).

4- باز در بحار از عوالی روایت شده که پیامبراکرم (ص) فرمود:

"وجود یک فقیه دردناکتر است بر شیطان از هزار عابد."فقیه واحد اشد علی ابلیس من الف عابد. (بحارالانوار‏177/1 کتاب العلم، باب 1، حدیث 48).

5- در تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع) آمده است که آن حضرت فرمود:

"شدیدترین نوع یتیم آن است که شخصی از امام خویش جدا شده و نتواند به وی دسترسی پیدا کند و نداند در مسائل مبتلا به وظایف دینی او چیست. هان، آنکه از شیعیان ما به علوم ما آگاه است و آنکه به شریعت ما ناآگاه است و از مشاهده ما جدا شده، در منزل خویش یتیم است.

ناوبری کتاب