صفحه ۲۷۴

خبر قبلی نیز همین معنی اراده شده است، پس نمی توان برای نصب فقها به ولایت به این دو روایت استناد نمود. پیش از این نیز در بخش قبلی کتاب به هنگام بحث از اعتبار شرط علم برای حاکم اسلامی، بحث تفصیلی این دو روایت گذشت.

9- حدیث "مجاری الامور و الاحکام علی ایدی العلماء"

در کتاب تحف العقول از ابی عبدالله امام حسین (ع) روایت شده چنانچه تحف العقول می‎نویسد این روایت از امیرالمؤمنین (ع) نیز روایت شده است. که آن حضرت در خطبه ای طولانی که با علمای زمان خویش سخن می‎گوید می‎فرماید:

"... و انتم اعظم الناس مصیبة لما غلبتم علیه من منازل العلماء لوکنتم تشعرون. ذلک بان مجاری الامور و الاحکام علی ایدی العلماء بالله، الامناء علی حلاله و حرامه. فانتم المسلوبون تلک المنزلة و ما سلبتم ذلک الابتفرقکم عن الحق و اختلافکم فی السنة بعد البینة الواضحة، ولو صبرتم علی الاذی و تحملتم المؤونة فی ذات الله کانت امور الله علیکم ترد، و عنکم تصدرو الیکم ترجع ولکنکم مکنتم الظلمة من منزلتکم..."تحف العقول 237/.

"... و مصیبت شما از همه مردم فزونتر است بدان سبب که از جایگاه عالمان سقوط کردید اگر می‎دانستید؛ چرا که جایگاه جریان امور و احکام همواره به دست علماء بالله و علماء بر حلال و حرام خداوند است، پس این مقام و منزلت از شما سلب شده، و این مقام از شما سلب نگردید مگر با پراکنده شدنتان از حق و اختلافتان از سنتها پس از وجود دلایل آشکار.

اگر شما بر آزارها صبر می‎کردید و بهای این راه را برای خدا تحمل می‎کردید، امور الهی همواره بر شما وارد و از شما صادر و به شما بازگشت می‎نمود [و شما مصدر امور مردم بودید نه ظلمه ] ولکن شما ستمگران را بر تصرف در مقام و منزلت خود تمکن بخشیدید..."

از آن رو که این روایت از جهت مضمون بسیار عالی و برکات آن بسیار زیاد است ما پیش از این در بخش چهارم کتاب به هنگام بررسی شرط علم در رهبری تمام آن را با شرح و توضیح یادآور شدیم که می‎توان مراجعه نمود. در آنجا گفته شد: برخی از بزرگان فرموده اند: مراد از علماء بالله در این روایت خصوص ائمه معصومین (ع)

ناوبری کتاب