آیت‌الله منتظری

"عمل تو برای تو طعمه نیست، ولکن در گردن تو امانت است."و ان عملک لیس لک بطعمة ولکنه فی عنقک امانة .( نهج البلاغه، فیض 839، عبده ‏7/3، لح 366/،نامه 5).

"حکم" در اصل بازداشتن چیزی برای اصلاح است، و از همین جهت است که لجام حیوان را "حکمة الدابة" می‎نامند... و"حکمت الدابة" یعنی حیوان را به وسیله حکمة (لجام) مهار کردم و "احکمتها" یعنی به حیوان لجام زدم... و "حکم به شئ" یعنی قضاوت کردن به اینکه این گونه است یا این گونه نیست، چه دیگری را ملزم به آن بکند یا نکند، خداوند تبارک و تعالی می‎فرماید: "و اذا حکمتم بین الناس ان تحکموا بالعدل." و به کسانی که بین مردم امر و نهی می‎کنند گفته می‎شود: حاکم و حکام. خداوند متعال می‎فرماید: "وتدلوا بها الی الحکام". و "حکم" کسی است که به حکم راندن اختصاص می‎یابد؛ و این واژه رساتر و ابلغ از حاکم است. خداوند متعال می‎فرماید: "افغیر الله ابتغی حکما" و نیز می‎فرماید: "فابعثوا حکما من اهله و حکما من اهلها"؛ و اینکه فرموده "حکما" و نفرموده "حاکما" برای رساندن این معنی است که حکمین می‎توانند بدون مراجعه تفصیلی به کسانی که بر آنان حکم شده اند، هر گونه که به نظر آنان می‎رسد به نفع یا علیه آنان حکم کنند. [نماینده تام الاختیار آنانند.]"مفردات راغب 126/.