صفحه ۱۷

(عاقل باشد،تا توان و صلاحیت تصرف در امور را داشته باشد) چه تصرفات شرعی چه تصرفات مالی. (بالغ باشد، زیرا عقل کودکان برای اداره کشور ناتوان است. مرد باشد، زیرا زنان در عقل و دین کمبودهایی دارند. آزاد باشد، بدان جهت که خدمت به اربابش وی را) از کارهای مردم و وظایف امامت (باز ندارد. پس این صفتها) هشت یا پنج صفت (شرایطی هستند به اتفاق همه) که در رهبری معتبرند."شرح مواقف جرجانی 349/8

8- کلام عبدالملک جوینی

عبدالملک جوینی که به امام الحرمین شهرت یافته در کتاب خویش به نام الارشاد می‎نویسد:

"شرایطی که امام باید بدان متصف باشد چند است: 1- اجتهاد به گونه ای که نیازمند نباشد در فهم احکام حوادث از غیر خویش استفاده کند (و گفته است: این شرط مورد اتفاق همه است). 2- قدرت تسلط بر مصالح امور و در اختیار گرفتن آنها. 3- توانایی در تجهیز سپاه و کنترل مرزها. 4- داشتن نظر لطف و مهربانی نسبت به مردم. 5- شجاعت و توانایی اقدام، به گونه ای که ترس طبیعی او را از زدن گردنها باز ندارد و از اجرای حدود در مورد افرادی که مستوجب اجرای حدود هستند سرباز نزند. 6- و باز از شرایط امامت در نزد اصحاب ما - یعنی شافعیه - این است که امام از قریش باشد؛ چرا که پیامبراکرم (ص) فرمود: "پیشوایان از قریش هستند" و فرمود: "قریش را پیش بدارید و از آن پیشی مجویید) و این شرط مورد مخالفت برخی از مردم قرار گرفته است، و به نظر من احتمال اینکه این شرط از شرایط رهبری باشد وجود دارد، و خداوند به نظر صحیح آگاه تر است، و در اینکه امام باید "آزاد" و "مسلمان" باشد ابهامی نیست؛ و همه علما بر این مسأله اجماع دارند که "امام نباید زن باشد" اگر چه در جواز قضاوت او در مواردی که شهادت او جایز است اختلاف است."نظام الحکم و الادارة فی الاسلام 222/

9- کلام دیگری از عبدالملک جوینی

و باز هم ایشان در کتاب دیگرش که به نام "غیاث الامم فی التیاث الظلم" نامیده می‎شود می‎نویسد:

ناوبری کتاب