صفحه ۱۵۶

"به قریش نیاموزید بلکه از آنان فرا بگیرید، از قریش پیشی نگیرید و از آنان نیز عقب نمانید؛ چرا که برای هر فرد قرشی قدرت دو مرد است در رأی."لا تعلموا قریشا و تعلموا منها و لا تتقدموا قریشا و لا تتأخروا عنها؛ فان للقرشی قوة الرجلین من غیرهم، یعنی فی الرأی. المصنف ‏54/11، باب فضائل قریش، حدیث 19893.

این روایت در صورتی که از جهت سند صحیح و تمام باشد، ممکن است از آن استفاده نمود که در صورت تحقق دیگر شرایط معتبره، سادات برای احراز مقام رهبری بر دیگران رجحان دارند، و مؤید مضمون این روایت است ویژگی طبیعی زنان سیده که در شصت سالگی یائسه می‎شوند.

چون جسم و عقل غالبا در قوت و ضعف هماهنگ و همسان یکدیگرند. [پس چنین نتیجه گیری کنیم که قدرت اداره شخص قرشی بیشتر از دیگران است و در نتیجه صلاحیت وی برای رهبری بیشتر است.] مگر اینکه در پاسخ گفته شود: [اولا این بحث باید در شرط قدرت و توانایی مطرح گردد نه به صورت شرط مستقل. و ثانیا] این روایت صرفا ارشادی است و درصدد بیان حکم وضعی و یا تکلیفی نیست [در نتیجه از جهت شرعی رجحانی برای فرد قرشی در به عهده گرفتن مسؤولیتها بر دیگران نیست ] و این نکته ای است شایان تأمل.

شرط پنجم: عصمت (مصون بودن از گناه و خطا)

نظر مرحوم علامه درباره شرط عصمت

علمای شیعه امامیه درباره ضرورت عصمت امام سخنانی گفته و به دلایلی از آیات و روایات استناد نموده اند که از باب نمونه سخن مرحوم علامه را متذکر می‎گردیم:

"شیعه امامیه و اسماعیلیه معتقدند که امام واجب است معصوم باشد، اما سایر فرقه های مسلمانان با این شرط مخالف اند. برای اثبات آن دلایل چندگانه ای وجود دارد."کشف المراد 286/، مقصد 5، مسأله 2.

و نیز ایشان در کتاب تذکره مطالبی دارد که خلاصه آن این چنین است:

"در دیدگاه شیعه امامیه واجب است امام معصوم باشد؛ چرا که (اولا) وجوب ولایت و نیاز به امامت بدان جهت است که مردم در معرض خطا و اشتباه می‎باشند، بر این اساس جایز نیست از امام نیز خطا سربزند چرا که در آن صورت لازم می‎آید برای وی نیز امام دیگری تعیین شود و بدین گونه تسلسل به وجود می‎آید [که باطل است ]

ناوبری کتاب