صفحه ۱۴۳

لازم است در زمان غیبت زعامت امت را به دست گیرند، نمی تواند باشد.

از طرف دیگر کودک دارای استقلال اجتماعی نیست و حکم تکلیف متوجه او نمی باشد و به حکم شرع سرپرستی او نیز به عهده ولی امر است، بر این اساس شایستگی قضاوت و امامت را ندارد؛ گرچه سایر شرایط رهبری را دارا باشد. علاوه بر اینکه در صورت شک، اصل اولی نیز عدم صلاحیت وی را اقتضا دارد.

از این روی صحیح تر این است که بالغ بودن را جزء شرایط رهبری به حساب بیاوریم، چنانچه در قضاوت نیز جزء شرایط قاضی محسوب می‎گردد. و مؤید این نظر کلام امیرالمؤمنین (ع) است که فرمود:

"پس آن زمان (به هنگام ایجاد انحراف در حکومت جامعه) حکومت با مشورت زنان است و حکمرانی کودکان و تدبیر و اداره خواجگان."فعند ذلک یکون السلطان بمشورة النساء و امارة الصبیان و تدبیر الخصیان. (نهج البلاغه، فیض 1132/، لح 486/، حکمت 102).

شرط دوم: سلامت اعضای بدن و حواس

در ارتباط با ضرورت و لزوم سلامت اعضا و حواس برای رهبری در فصل اول این بخش، برخی از کلمات علما را نقل نمودیم که فرازهای مربوط به این شرط این گونه بود:

کلمات علما درباره این شرط

ماوردی: سومین شرط سالم بودن حواس می‎باشد، حواسی مانند چشم، گوش و زبان، تا دریافتهای خود را به شکل صحیح بدون واسطه بتواند درک و لمس کند.

چهارمین شرط سلامت اعضای بدن از عیب و نقصی است که مانع از حرکت و تلاش گردد.الاحکام السلطانیه 6/.

در منهاج السنه نووی آمده بود:

"رهبر باید دارای رأی و نظر و گوش و چشم و زبان باشد."المنهاج 518/، کتاب البغاة .

ناوبری کتاب