امام (قتال اهل بغی) مطالبی دارند که خلاصه آن چنین است:
الف - مکلف باشد، زیرا غیر مکلف که دیگران او را سرپرستی میکنند چگونه میتواند سرپرست امت باشد؟
ب - مسلمان باشد، بدان جهت که مصلحت اسلام و مسلمین را مراعات کند و بتوان به وی اعتماد نموده و به او اتکا کرد.
ج - عادل باشد.
د - آزاد باشد.
ه - مرد باشد، تا مردم از وی حساب برده و بتواند با مردان مراوده و آمیزش داشته باشد.
و - عالم باشد، تا قوانین و احکام را بشناسد و مردم را آموزش دهد.
ز - شجاع باشد، تا بتواند خود در جنگ شرکت نموده و لشکر را تقویت روحی و سازماندهی کند.
ح - در مسائل صاحب نظر بوده و کفایت اداره امور را داشته باشد.
ط - گوش و چشم و زبانش سالم باشد، تا بتواند امور را حل و فصل کند. (اینها شرایطی است که اختلافی در آن نیست و مورد قبول همه است).
ی - اعضای (رئیسه) بدن او سالم باشد، مانند دست و پا و گوش، و این شرط یعنی سلامت اعضای بدن یکی از دو قول است که از شافعی نقل شده است.
یا - از طایفه قریش (سید) باشد، بر اساس حدیثی که میفرماید: "الائمة من قریش"بحارالانوار 104/25، کتاب الامامة، باب 1 از ابواب علامات الامام، حدیث 1- پیشوایان از قریش هستند. و این بارزترین دو نظر شافعی است، و جوینی با این شرط مخالفت کرده است.
یب - به نظر شیعه باید امام معصوم باشد، زیرا فلسفه لزوم امامت و لزوم نصب امام همانا وجود خطا و لغزشها در بین مردم است که قهرا موجب تنازع و درگیری و نهایتا اختلال نظام جامعه میگردد. از این رو باید بر حسب ضرورت امام از خطا و لغزش معصوم باشد تا بتواند جلو لغزشها را بگیرد.
یج - از سوی خداوند تبارک و تعالی یا از سوی پیامبراکرم (ص) یا از سوی کسی