صفحه ۱۲۴

گرد.وسائل ‏120/14، ابواب مقدمات النکاح، باب 87، حدیث 1 و 2 و 3. کلمه "الافن" در متن عربی روایت با حرکت فتحه همزه و فاء و یا سکون فاء به معنی ضعف و سستی است.

نکات قابل توجه در روایت

در این روایت چند نکته قابل استناد و توجه است که متذکر می‎گردیم:

1- در این روایت زن به گل تشبیه شده و این تشبیه در نهایت لطافت و زیبایی است؛ زیرا گل به خاطر ظرافت و لطافتش در کوچکترین تماس با اشیاء مختلف اثر می‎پذیرد و کمال و بهای خود را از دست می‎دهد. ارزش گل به این است که در مرغزار خویش بماند و رشد کند و با دل انگیزی به زندگی نشاط بخشد و در برخوردی غیر از این ضایع خواهد شد؛ زنان نیز این گونه هستند، و قهرمان کسی است که بر امور حاکمیت یافته و در آن تصرف می‎نماید.

2- در این روایت از مشورت کردن با زنان پرهیز داده شده. اگر زن برای مشورت در امور حکومتی صلاحیت نداشته باشد، به طریق اولی شایستگی واگذاشتن مسؤولیت حکومت و قضاوت به وی که به فکر و تدبیر قوی نیازمند است را ندارد.

3- دستور به حجاب زنان در این روایت و تأکید بر بازداشتن آنان از بیرون رفتن از منزل و تماس با دیگران و ارتباط دیگران با آنان در داخل منزل، دلیل دیگری است بر اینکه نمی توان به آنان اموری که لازمه آن تماس با مردان و ارتباط زیاد با جامعه است را واگذار نمود.

4- واگذاشتن ولایت و حکومت به زنان، بار نهادن بیش از حد ظرفیت و توانایی جسمی و روحی بر آنان است [که در این روایت از تحمیل آن نهی گردیده ] مگر اینکه گفته شود نهی از تملیک که در این روایت آمده منظور از آن در محدوده مسائل خانوادگی است نه مسائل اجتماعی.

5- نکته دیگری که در اواخر این روایت بدان اشاره شده و قابل توجه است این است که "زنان نباید در شفاعت کردن برای دیگران طمع کنند."

این مسأله ای است که همواره یکی از مشکلات و مصیبت های رجال و شخصیت های سیاسی اجتماعی بوده است (که افراد مختلف از طریق خانواده و همسران و مادران مسؤولین به آنان کانال زده و از طریق عواطف به آنان فشار می‎آورده اند) و چه بسیار قوانین و ضوابطی که از این طریق زیرپا گذارده می‎شده است.

در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جریانی را از خیزران، مادر یکی از خلفای

ناوبری کتاب