صفحه ۱۱۴

آیات مورد استناد در این شرط

1- الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم سوره نساء (4)34/. مردان بر زنان سلطه دارند، بدان سبب که خداوند برخی از آنان را بر برخی برتری بخشیده و بدان جهت که از اموال خویش انفاق می‎کنند.

تفسیر مجمع البیان در شأن نزول این آیه می‎نویسد:

"زنی از انصار از اطاعت شوهر خود سرپیچی کرد، شوهر به صورت او سیلی زد، زن به همراه پدرش خدمت پیامبراکرم (ص) رسیدند. پدر گفت: نور چشمم را در اختیارش قراردادم و او آزارش رسانده است، پیامبر(ص) فرمود: باید دختر شما از همسر خویش قصاص نماید، دختر به همراه پدر برای قصاص نمودن مراجعت کردند، اما پیامبر(ص) به سرعت آنان را به حضور طلبید و فرمود: هم اکنون جبرئیل نازل گردید و این آیه را فرود آورد: "الرجال قوامون..." آنگاه پیامبر(ص) فرمود: ما چیزی را می‎خواستیم و خداوند چیز دیگری را اراده فرموده بود و بهترین همان است که خداوند مشخص فرموده است، و بدین گونه قصاص برداشته شد."مجمع البیان ‏43/2 - جزء سوم.

البته طبق آیه دیگری از قرآن، زنان ناشزه که نافرمانی شوهر می‎کنند را می‎توان در مواردی برای تأدیب مورد کتک قرار داد: "و اللاتی تخافون نشوزهن فعظوهن و اهجروهن فی المضاجع و اضربوهن نساء (4)34/. و زنانی را که از نافرمانی آنان بیمناک هستید موعظه شان نموده و در بستر از آنان دوری گزینید و مورد ضرب قرارشان دهید." باز در مجمع البیان آمده است:

"رجل قیم و قیام و قوام، صیغه های مبالغه و برای تکثیر هستند [یعنی مردان از جهات بسیار زیاد بر زنان سلطه دارند] و باز می‎نویسد: اینکه می‎گویند مردان بر زنان سلطه دارند، یعنی: در تدبیر امور و تأدیب و تعلیم و تربیت بر آنان مسلط می‎باشند."مجمع البیان ‏43/2 - جزء سوم.

ناوبری کتاب