آیت‌الله منتظری

روایات منقوله از طریق آنان به جهت احتفاف عصر معصومین علیهم السلام به عصر صاحبان مذاهب اربعه در فهم روایات ما و اجتهاد در مسائل فقهی سهم به سزایی خواهد داشت.

3 - تحقیق عمیق و ریشه یابی همراه با تتبع وسیع:

این ویژگی کتاب را آنچنان برجسته ساخته است، که باید گفت مقایسه آن با برخی آثار فقهی به دور از انصاف است. آثار عالمان معمولا یا از تتبع گسترده خالی است و یا از اندیشه یابی و عمیق اندیشی.

تتبع وسیع مولف بزرگوار و فقیه عالیقدر، از منابع و ادله بحث (که فی المثل برای "لزوم ایجاد حکومت اسلامی " 10 دلیل (ج ‏614/1_593) و برای تبیین و تثبیت " انعقاد ولایت به انتخاب است " 26 دلیل (ج ‏511/1_493) و برای وجوب مبارزه با حکومت طاغوت 11 دلیل اقامه کرده است)؛ چون با تعمق و ریشه یابی وی از مسائل فقهی (که در بحثهایی مثل " احتکار "، " زندان "، " تعزیرات " جلوه روشن دارد و در سراسر کتاب به دقت توان یافت) دست مایه هایی است که در مسیر اجتهاد از استادش مرحوم آیت الله العظمی بروجردی قدس سره بهره برده است؛ و در تعمق در کتاب و سنت و جدا سازی مسائل شرعی از غیر آن از امام امت روحی فداه سود جسته است، کتابش یادآور روش "جواهر" و تعمقهای شیخ اعظم و بالاخره شیوه عالی اجتهاد شیعه است.

خلاصه کلام آنکه: معظم له آنچنان "وسائل شیعه " را در "مبسوط" نمودن بحث ولایت فقیه و خارج کردن آن از بحث جنبی، در مثل کتاب "بیع " و با دقت در "بحار" علوم اهل بیت علیهم السلام بکار گرفته، و ابعاد مسئله را " مهذب " ساخته و در راه پیراستن بحثها، شیوه " تهذیب " " تنقیح " را پیشه کرده، که فقیهان را "کافی " و اهل " استبصار " و رهروان فقه حتی "من لایحضره الفقیه " را جامع الشتاتی وافی.

فقیه عالیقدر با تحریر الوسیله و جمع "مدارک " و طر "مسالک "، "لمعه ها" و "جواهرها" استخراج کرده و در "مستند" سازی مسائل از هیچ "مستمسک " روایی و عقلانی چشم نپوشیده است. لذا "شرایع " دین را در مسئله ولایت فقیه با بیان مختصر و نافع و ادله "معتبر" چنان تعلیم فرموده که برای حوزه ها " مفتاح کرامت " و برای