آیت‌الله منتظری

آقایان در ماه پانزده قران (ریال) به هر طلبه شهریه می‎دادند، اما ثبت نامش یک مقدار مشکل بود، باید افراد مختلف را می‎دیدی تا شهریه درست می‎شد.

من یادم هست که آیت الله صدر یک وقت گفته بودند طلبه هایی که مثلا امتیاز دارند و خوبند یک چیزی اضافه به آنها داده شود اما دیگران با ایشان همراهی نکردند، ایشان خودش حوزه امتحانی قرارداد و گفتند اگر کسی نمره خوب بیاورد غیر از آن پانزده قران مبلغی اضافه به او می‎دهند، یکی از ممتحنین آن حوزه آیت الله حاج سید احمد زنجانی بود یکی از آنها نیز آیت الله خمینی بود، و خیلی هم با دقت امتحان می‎گرفتند، من رفتم امتحان دادم نمره 16 به من دادند، آن وقت بنا بود که از ده به بعد یک نمره یک قران به شهریه اضافه کنند،بالنتیجه شهریه من از آقای صدر از پانزده قران به 21 قران افزایش یافت.

هر یک از سه بزرگوار مریدهای خاصی داشتند، خودشان با هم گرم بودند جنگ و دعوا نداشتند،اما مریدها همان وقتها که ما تازه آمده بودیم قم یک اشعاری به نفع یا علیه هم ساخته بودند و این اشعار در دهان طلبه ها بود، مثلا راجع به مرحوم حجت می‎گفتند: "سیدنا الحجه ذو الجلاله الله یشفیه من الکساله "، و یا...؛ در آن زمان آیت الله حاج شیخ محمدعلی اراکی ملازم آیت الله حاج سید محمدتقی خوانساری بود، معروف بود که آنان هم مباحثه بوده اند ولی از بس به ایشان علاقه مند بود درس ایشان هم می‎آمد، حتی دخترش را با اینکه آقای حاج سید محمدتقی زن داشت به از دواج ایشان درآورده بود.

شرکت در درس آیت الله حجت، آیت الله صدر و آیت الله شاهرودی

قبل از اینکه آیت الله آقای بروجردی به قم بیایند با مرحوم آقای مطهری می‎رفتیم درس آقای حجت، موضوع بحث "اقل و اکثر" بود؛ من این را توصیه می‎کنم به آقایان طلاب که درسها را "پیش مطالعه " کنند، پیش مطالعه خیلی موثر است که وقتی وارد جلسه درس می‎شوند با بصیرت وارد بشوند، من با مرحوم آقای مطهری کفایه را مباحثه می‎کردیم بعد می‎رفتیم درس مرحوم آقای حجت، آن وقت یادم هست ایشان