آیت‌الله منتظری

فصل چهارم " امام خمینی و نهضت روحانیت " (1345 - 1340 ه. ش)

وفات آیت الله العظمی بروجردی و عزاداری چهل روزه مردم

س: از در گذشت مرحوم آیت الله العظمی بروجردی و تحولاتی که در حوزه در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مخصوصا در مساله مرجعیت پیش آمد چنانچه خاطراتی دارید بفرمایید.

ج: مساله وفات مرحوم آیت الله بروجردی خیلی عجیب بود ایران یک پارچه عزا شد،آیت الله العظمی بروجردی در دهم فروردین ماه 1340 شمسی (شوال 1380) به رحمت ایزدی پیوستند و در مسجداعظم قم مدفون گردیدند. در خارج از کشور هم برنامه عزاداری بود، اما در ایران عزاداری به این گستردگی را کسی پیش بینی نمی کرد. در همه شهرها دسته جات راه افتاد، شعرا در عزای ایشان نوحه های سینه زنی و عزاداری می‎سرودند. من یادم هست از نجف آباد یک دسته دو سه هزار نفری به طرف قم راه افتاد، یک حسن آقا نساج داشتیم که الان هم حیات دارند، ایشان این شعر را می‎خواند و همه می‎خواندند:

در آن زمان افکار مارکسیستی کمونیستی در جامعه زیاد مطرح بود. شرکت مردم در این جلسات و برگزاری این عزاداری گسترده و اقبال مردم به روحانیت در واقع یک نوع تودهنی به تبلیغات مارکسیستی کمونیستی آن وقت بود. مردم می‎فهمیدند که آنها چیزی نیستند و جنبه های مذهبی خیلی در مردم نمود پیدا کرد.البته این تجلیل و ابراز تاسف و تاثر مردم از فوت مرحوم آیت الله بروجردی یک چیز طبیعی و خود جوش بود، این گونه نبود که تصنعی و ساختگی باشد، مردم بی اختیار راه می‎افتادند، دسته جات درست می‎کردند، به سر و سینه می‎زدند، گریه می‎کردند و مرثیه می‎خواندند. تقریبا چهل روز ایران ماتم داشت و در جاهای مختلف مراسم فاتحه برگزار می‎شد. بعضی افراد در آن زمان می‎گفتند فوت مرحوم آیت الله بروجردی