آیت‌الله منتظری

س: این آقای کوشانپور که فرمودید چه کسی بود و به چه عنوان در چاپ این کتاب کمک می‎کرد؟

ج: آقای کوشانپور آدم ثروتمندی بود که اهل وجوهات بود، منتها مقید بود که وجوهاتش را در این جور کارهای تبلیغی مصرف کند، ایشان در تهران چند خانه هم داشت که بعضی از علمای تهران در آن می‎نشستند حتی مرحوم شهید مطهری هم مدت کمی در یکی از خانه های آقای کوشانپور زندگی می‎کرد، البته اجاره اش را به عنوان وجوهات حساب می‎کرد، این شخص مقلد آیت الله بروجردی بود، و در نشر این کتابها از وجوهات کمک می‎کرد، بعد که ایشان از دار دنیا رفت بازماندگانش موسسه ای به همین نام درست کردند.

اهتمام به گردآوری منظم احادیث شیعه ( جامع احادیث الشیعه)

س: نظریه آیت الله بروجردی در گردآوری احادیث شیعه چگونه بود و حضرتعالی با این طرح تا چه اندازه همکاری داشتید؟

ج: مرحوم آیت الله بروجردی در درسهایشان که روایات را می‎خواندند نوعا در هر باب به صاحب وسایل اشکال می‎گرفتند و معمولا اشکالهایشان هم وارد بود، صاحب وسایل بسا یک قسمت از روایت را ذکر کرده و دنباله آن را ذکر نکرده است در صورتی که این دو قسمت با هم ارتباط داشته است؛ گاهی اوقات دو سه تا روایت که پیداست اینها یک روایت بوده ولی سندهای مختلف دارد قاعده اش این بود که اینها را پهلوی هم ذکر می‎کرد که این کار را نکرده، یا مثلا روایاتی که یک مفهوم را با دو لحن بیان داشته قاعده اش این بود که هر دو را پهلوی هم ذکر می‎کرد که هر یک قرینه دیگری می‎شد اما اینها را پهلوی هم ذکر نکرده، روی این جهت ایشان همیشه به صاحب وسایل اشکال داشتند که در تنظیم روایات این جور جهات را رعایت نکرده است، مثلا بجا بود روایتی را که مشایخ ثلاث ذکر کرده اند پهلوی هم ذکر می‎کرد تا انسان می‎فهمید این روایت را هر سه نفر (کلینی، شیخ طوسی و صدوق) نقل کرده اند، از این گونه اشکالها داشتند؛ ایشان به فکر افتادند که خودشان روایات را