آیت‌الله منتظری

نوشته ها چه شده است. من توصیه می‎کنم به آقایانی که تالیف دارند تالیفاتشان را تنظیم کنند و در اختیار دیگران بگذارند،نگویند که یک وقت به یک جایش اشکال می‎کنند، همه نوشته ها غیر از کلام خدا و معصومین (ع) قابل اشکال است ولی محسناتی هم دارد و از نوشته هایشان دیگران هم استفاده می‎کنند.

ابتکار آیت الله بروجردی در طبقات رجال احادیث

س: آیا مرحوم آیت الله بروجردی در رجال هم تالیف یا تدریس داشتند؟

ج: ایشان چیزی به عنوان درس رجال نداشتند، ولی مقید بودند که سندهای احادیث را بخوانند، مثلا می‎گفتند این راوی طبقه چندم است، روایت ضعیف یا صحیحه است، طبقات را ایشان زیاد ذکر می‎کردند، و می‎فرمودند اهل سنت رجال را طبقه بندی کرده اند و علمای ما طبقه بندی نکرده اند؛ایشان به طبقه بندی شدن رجال عنایت داشتند، و می‎فرمودند مبدا را باید پیامبر اکرم (ص) قرار دهیم و صحابه که از پیامبر اکرم (ص) حدیث دارند طبقه اول روات محسوب می‎شوند، و تابعین که از صحابه حدیث دارند طبقه دوم می‎باشند، روی همین حساب اصحاب امام باقر (ع) مثل "زراره " و "محمدبن مسلم " طبقه چهارم می‎شوند یعنی اینها اگر بخواهند از پیغمبر(ص) حدیث داشته باشند معمولا با سه واسطه می‎توانند حدیث داشته باشند، حالا ممکن است بعضی از رجال معمر باشند که دو طبقه حسابشان می‎کنیم مثل " حمادبن عیسی " و " حمادبن عثمان " که چون عمر اینها طولانی بوده هم طبقه پنج می‎شوند هم طبقه شش. ایشان معمولا هر سی سال را یک طبقه حساب می‎کردند، یعنی بین استاد و شاگرد معمولا سی سال تفاوت سن می‎باشد؛ روی این اصل ایشان می‎گفتند از زمان پیغمبر(ص) که حساب کنی تا زمان شیخ طوسی دوازده طبقه می‎شود؛ کلینی طبقه نهم است، صدوق طبقه دهم، شیخ مفید طبقه یازدهم، شیخ طوسی طبقه دوازدهم، بدین ترتیب شیخ طوسی اگر بخواهد حدیث از پیامبر(ص) داشته باشد معمولا به یازده واسطه می‎شود، آن وقت بعد از شیخ طوسی تا شهید ثانی هم دوازده طبقه می‎شود، پس شهید ثانی در راس طبقه بیست و چهارم است، و بعداز شهید ثانی تا