صفحه ۸۶

خدای یکتا و یگانه را بپرستند بت ها و خدایان سنگی و چوبی را که ساخته دست خودشان بود می‎پرستیدند. اشاره حضرت در اینجا به مشرکان است که بیشتر در جزیرة العرب بودند.

(منکرة لله مع عرفانها)
(با این که به خدا معرفت و شناخت داشتند او را انکار می‎کردند.)

خداوند در فطرت همه انسانها توحید و خداپرستی را قرار داده است. علاوه بر این که توحید و یگانگی خداوند از نظر علمی و فلسفی یک امر اثبات شده و مسلم است یک امر فطری نیز هست، و اگر انسان به فطرت پاک و سلیم خویش مراجعه کند به وجود خدا اعتراف خواهد کرد. قرآن کریم هم می‎فرماید: (فطرة الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله ) سوره روم (30)، آیه 30. یعنی: "- خداپرستی - در فطرت مردم قرار دارد و در آفرینش خدا دگرگونی و عوض شدنی نیست."

مردم در هنگام بعثت پیامبر(ص) با این که در فطرتشان خدا را می‎شناختند با این حال او را انکار می‎کردند. "منکرة لله": آنها منکر خدا بودند "مع عرفانها": با این که معرفت خدا را در ذاتشان داشتند؛ خدا را بر حسب فطرت می‎شناختند، ولی به حسب ظاهر انکار می‎کردند و یا در عمل مانند کسانی که منکر هستند عمل می‎کردند.

(4) (فأنار الله بأبی محمد(ص) ظلمها)

(پس خداوند به وسیله پدرم، حضرت محمد(ص)، تاریکی های مردم را مبدل به روشنی کرد.)

ناوبری کتاب