آیت‌الله منتظری

محتاج به خدا هستند و بی نیاز از او نمی توانند زندگی کنند؛ و لذا در روایات زیادی دیده می‎شود که برای اثبات خالق حکیم ویکتا به نظم موجود در عالم هستی استدلال شده است.از باب نمونه، در روایت پنجم اصول کافی، کتاب التوحید، باب "حدوث العالم" آمده: "... فلما رأینا الخلق منتظما والفلک جاریا و التدبیر واحدا... دل صحة الامر... علی ان المدبر واحد..." همچنین در روایات: 1، 2، 3 و 4 همین باب، به مسأله نظم جاری در نظام خلقت اشاره شده است. پس یکی از اهداف خلقت، تثبیت دعوت خداست که توسط انبیاء و اولیائش صورت می‎پذیرد.

فلسفه ثواب و عقاب

(آنگاه خدا ثواب و پاداش را بر اطاعت خود، و مجازات و کیفر را بر معصیت خود قرار داد.)

این کلام حضرت با دو جمله بعدی آن که راجع به فلسفه ثواب و عقاب است در نهج البلاغه، حکمت 368 نیز آمده است.

"ذیادة" از ماده "ذود" به معنای دورکردن و دفع کردن است، و در اصل "ذوادة" بوده از باب "ذاد، یذود". یعنی: خدا می‎خواهد دور کند بندگانش را از این که کارهایی که موجب غضب خداست انجام دهند. این که خدا بر اطاعتش ثواب قرار می‎دهد و بر معصیتش عقاب و عذاب وضع