صفحه ۶۳

و خداوند دریافت و درک عقلی از توحید را در ذهن و اندیشه انسانها روشن کرده است.

حقیقت ناشناخته حق تعالی

(الممتنع من الابصار رؤیته، و من الالسن صفته )

(خدایی که دیدگان قادر به رؤیت او نیستند، و زبانها قادر به توصیف او نمی باشند.)

یعنی: خداوند از آن جهت که جسم نیست قابل رؤیت با چشم و ابزار دیگر نمی باشد، و از آن نظر که وجود و کمالات وجودی اش نامتناهی است با زبان و امثال آن قابل توصیف نخواهد بود. بنابراین حقیقت و کنه وجود و ذات حق تعالی برای غیر خودش قابل درک و شناخت کامل نیست.

حضرت امیرالمؤمنین (ع) نیز در ابتدای خطبه اول نهج البلاغه، عدم امکان توصیف حق تعالی و نامحدود بودن صفات و کمالات او را با عبارات دقیق و مختصری بیان فرموده اند.حضرت علی (ع) در خطبه اول نهج البلاغه در این باره می‎فرمایند: "الحمد لله الذی لایبلغ مدحته القائلون... و لا یؤدی حقه المجتهدون، الذی لا یدرکه بعد الهمم و لا یناله غوص الفطن..." (حمد خدایی را که گویندگان نتوانند مدح و ثنای او گویند... و تلاشگران - در راه شناخت و مدح او - نتوانند حق او را ادا کنند؛ خدایی که صاحبان همت و اراده بلند و شناوران زیرک دریای معرفت هرگز به درک او نمی رسند.)

(و من الاوهام کیفیته)
(و کیفیت و چگونگی او در پندارها نمی گنجد.)

ناوبری کتاب