آیت‌الله منتظری

2 - شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید

ابن ابی الحدید در شرح خود بر نهج البلاغه، ذیل نامه حضرت علی (ع) به عثمان بن حنیف - آنجا که ذکر فدک می‎شود - فصل مستقلی به فدک اختصاص داده است، و در ابتدای آن یادآوری می‎کند که آنچه در این فصل از اخبار و روایات آورده همه را از کتابهای اهل سنت نقل کرده است و نه از کتابهای شیعه،شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، (656 - 586 ه') ج 16، ص 210. و سپس خطبه حضرت زهرا(س) را از کتاب "السقیفة و فدک"کتاب "السقیفة و فدک" تألیف أبی بکر احمد بن عبدالعزیز جوهری (متوفی 323 ه') از علمای اهل سنت است و ابن ابی الحدید در تجلیل از او آورده است: عالم و محدث مورد وثوقی است که اهل حدیث او را مدح کرده و تصنیفات او را روایت و نقل می‎کنند. علاوه بر ابن ابی الحدید، شیخ عیسی اربلی مؤلف کتاب "کشف الغمة" هم خطبه حضرت زهرا(س) را از همین کتاب نقل کرده و می‎نویسد: من آن را از روی نسخه ای قدیمی که به تاریخ 322 هجری در ماه ربیع الثانی، نزد مؤلف کتاب خوانده و مقابله شده بود نقل می‎کنم. نقل می‎کند.

مؤلف کتاب "السقیفة و فدک" چند سند برای این خطبه نقل می‎کند، یکی از این سندها سند "عبدالله بن حسن" می‎باشد که به "عبدالله محض" معروف است.

عبدالله محض، از باب این که سیادتش خالص بوده به این نام مشهور شده است. او پسر حسن مثنی و وی نیز پسر حضرت امام حسن مجتبی (ع) می‎باشد. مادر او نیز فاطمه بنت الحسین (ع) است. بنابراین عبدالله محض نوه پسری امام حسن (ع) و نوه دختری امام حسین (ع) می‎باشد. روی این اساس چون او از دو طرف سید است به او "عبدالله محض" می‎گویند.