"عثمان بن عیسی" که از طبقه ششم است، از "حماد بن عثمان" که از طبقه پنجم است نقل کرده، و حماد بن عثمان نیز از امام صادق (ع) نقل کرده است؛ نه این که عثمان بن عیسی و حماد بن عثمان، هر دو بدون واسطه از امام صادق (ع) روایت را نقل کرده باشند. در حقیقت به جای این که بگوییم: "عثمان بن عیسی و حماد بن عثمان، عن أبی عبدالله (ع)"، عبارت به این صورت باشد: "عثمان بن عیسی، عن حماد بن عثمان، عن أبی عبدالله (ع) ...".
به هر حال سند روایت خوب است، چون "علی بن ابراهیم" از پدرش نقل میکند که "ابراهیم بن هاشم" است و او هم از "ابن ابی عمیر"، و ابن ابی عمیر هم (طبق این احتمال که عثمان بن عیسی را به حساب نیاوریم) از حماد بن عثمان نقل میکند؛ چون "ابن ابی عمیر" از طبقه ششم است و میتواند از "حماد بن عثمان" که از طبقه پنجم است روایت نقل کند؛ پس "عثمان بن عیسی" چه در سلسله روات باشد یا نباشد، به سند روایت ضرری نمی رساند و سند این روایت خوب است.
این روایت هم در کتاب "احتجاج" نقل شده - البته بدون ذکر سند - و هم در "تفسیر علی بن ابراهیم" آمده است. البته این دو نقل مختصر تفاوتهایی با هم دارند؛ حال ممکن است کتاب احتجاج روایت را از تفسیر علی بن ابراهیم گرفته باشد، و شاید هم از جای دیگر اخذ کرده باشد؛ و ممکن است روایت در کتابهای دیگری بوده و نسخه برداری آنها متفاوت بوده است، ولی عمده اش یکی است و نوشته ما مأخوذ از هر دو کتاب است.احتجاج، ج 1، ص 134؛ تفسیر قمی، ج 2، ص 155، ذیل تفسیر سوره روم.
.jpg)
