صفحه ۳۷۰

سخت مانند: جنگ احد و خیبر، ابوبکر و عمر همیشه عقب گرد می‎کردند و اهل جنگ و مبارزه نبودند، اما امیرالمؤمنین (ع) در همه صحنه ها بر همگان مقدم بود و جلو می‎رفت و باعث پیروزی و پیشروی مسلمانان بود.

(والعجز بالکاهل )
(و فردی ناتوان و سالخورده را به جای انسانی توانا و میانسال برگزیدند.)

"عجز" به مرد ناتوان و سالخورده گفته می‎شود؛ "کاهل" هم به معنای بزرگ و تکیه گاه است و هم به معنای میانسالی؛ و میانسال به سن از 30 تا 50 سالگی گفته می‎شود.

حضرت علی (ع) در زمان فوت پیامبر(ص) 33 سال داشتند و علاوه بر فضایل و کمالات منحصر به فرد خود، در اوج قدرت و توانایی جسمی بودند؛ در حالی که ابوبکر وقتی به خلافت رسید بیش از 60 سال داشت؛ و این به ضعف های دیگری که داشت اضافه می‎شد. البته شارحین خطبه برای این جمله معنای دیگری کرده اند، ولی این معنای ذکر شده بهتر و مناسبتر است.

(فرغما لمعاطس قوم، یحسبون أنهم یحسنون صنعا) عبارت (یحسبون أنهم یحسنون صنعا) قسمتی از آیه قرآن است که حضرت در کلام خود از آن استفاده کرده اند. سوره کهف (18)، آیه 104.

(پس به خاک مالیده شود بینی آن کسانی که گمان می‎کنند کار خوبی انجام می‎دهند.)

ناوبری کتاب