آیت‌الله منتظری

مردم ایمانشان ضعیف است؛ پس اگر بخواهیم توده مردم به طرف صلاح و نیکی حرکت کنند، همیشه باید کوشش کرد که محیط را به محیط صالح و سالمی تبدیل کرد و در این جهت باید حرکت کرد که حکومت وقت حکومت صالحی باشد. در غیر این صورت اگر حکومت و حاکمان فاسد و ناصالح باشند، مردم نیز در مسیر فساد قرار می‎گیرند، همان طور که مولا علی (ع) فرموده: "اغلب مردم با حاکمان و پادشاهان بوده و دنیاگرا هستند...".

خلاصه کمتر اتفاق می‎افتد که حکومت و حاکمان فاسد باشند ولی عموم مردم در مسیر صلاح و دینداری قرار داشته باشند و از حاکمان و پادشاهان خود اطاعت و تبعیت نکنند.

در زمان حضرت زهرا(س) نیز این طور بوده و عموم مردم تابع حکومت و شریک گناه حاکمان خود بودند؛ لذا حضرت می‎فرمایند: به ناچار چون مردان شما مردانی ترسو و ضعیف و محافظه کارند و با حکومت غاصب وقت سازش کرده اند، همانا ریسمان و طناب خلافت یا فدک را به گردن غصب کنندگان آن و یا مردان شما انداختم.

ضمیر در "ربقتها" یا اشاره به "فدک" است و یا به "خلافت" بازمی گردد. "ربقة" به فتح راء و هم به کسر آن، یعنی حلقه طناب، و این تشبیه است. در آن زمان وقتی می‎خواستند حیوانات را به یک طناب ببندند، گاهی اوقات وسط این طنابها را چوب می‎گذاشتند و گاهی هم طنابها را گره می‎زدند، به هر حلقه از این طنابها که به گردن یک حیوان می‎انداختند می‎گفتند: "ربقة"، و جمع آن "رباق" یا "ربق" می‎باشد.