آیت‌الله منتظری

خلاصه، نه مهاجرین و نه انصار، حاضر نشدند به من کمک کنند؛ و این به واسطه سرسختی و لجاجت ابوبکر بود. وقتی ابوبکر روی خوش نشان نداد و حاضر شد برخورد کند، قهرا مردم ساکت می‎شوند.

حضرت علی (ع) در نهج البلاغه می‎فرماید: "و انما الناس مع الملوک و الدنیا الا من عصم الله"نهج البلاغة، خطبه 210. یعنی: "توده مردم همیشه به سمت دنیا و حاکمان دنیا هستند، مگر این که کسی را خدا حفظ کند." و تجربه تاریخ نیز این را به خوبی نشان می‎دهد.

در آن شرایط که قدرت از مسیر اصلی اش منحرف شده و هر کس حاکمیت غصب را قبول می‎کرد به نان و مقامی می‎رسید، طبیعی بود که اکثر مهاجرین و انصار هم به امید نان و مقامی ساکت شوند و تحت تأثیر توجیهات به ظاهر اسلامی حاکمیت قرار گیرند. ابوبکر و همفکرانش نیز این روحیه آنان را خوب درک کرده و از آن برای تحکیم قدرت سیاسی خود استفاده کردند.

این همه جمعیت که در مسجد بودند چشم خود را روی هم گذاشتند تا مرا نبینند، چون می‎خواستند زندگی کنند لذا چشم پوشی کردند.متأسفانه در میان مهاجرین و انصار شخصیت های زیادی بودند که حالت فوق را داشتند، در این صورت تکلیف مردم عادی روشن است !