صفحه ۳۱

گذاشته است، در عین حال تلاش کرده تا آن را در سطح فهم همگان قرار دهد؛ و این از ویژگی های تمامی درسهای این مرجع عالیقدر است که از مغلق گویی و فنی سخن گفتن بکاهد، تا همگان بر محتوا دست یازند و نکته ای بر کسی مبهم نماند.

خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) با اینکه دارای فرازهای بلند و بدیعی است که آنروزیان توان فهم آن را نداشتند، در این کتاب سعی شده است با ریشه یابی لغات و با تفسیر و تفهیم ساده و روان، خواننده را به عمق این بحر پر گهر ببرد تا هر جوینده ای را پر نصیب نماید.

شارح بزرگوار به پیروی از استاد نامدار خود مرحوم آیت الله العظمی بروجردی، که در بررسی روایات و نقد اسناد توان والایی دارد و در "معرفة الرجال" تبحری پر شکیب، این خطبه را از جهت استحکام سند به بررسی گذاشته و از دیدگاه خاصه و عامه آن را معتبر می‎داند؛ و در ابتدای شرح به نحو اجمال به قوت سند اشاره کرده است. و اگر در نسخ مختلف تفاوتی در عبارات بوده است آن را متذکر گشته و علت اختلاف را نیز آورده است.

ویژگی دیگر این که حضرت زهرا(س) در این خطبه برای اثبات سخنان خود به برخی از رویدادهای تاریخی اشاره کرده و سریع از آن گذشته است، اما شارح محقق با تبحر تاریخی ای که دارد آن موارد را باز گشوده و خواننده را با آن رویدادهای تاریخی ارتباط داده است؛ و یا حضرت هنگام خطابه مطالبی را فرموده اند که بر گرفته از آیات قرآن است ولی آیات مربوطه را نیاورده اند، در این شرح آیات مربوط به آن دسته از فرازها نیز آمده است.

نکته ای که در پایان ذکرش ضرورت دارد این است:

حوزه های علمیه تمام تلاش و توان خود را به کار گرفته اند تا به فقه شیعه و به تبع آن اصول فقه غنای بیشتری بخشند و دایره اجتهاد را محیط بیشتری دهند، و این تلاش در جای خود درخور تکریم و ستایش است، ولی غمگنانه باید گفت: به منابع اصیل دینی و بالاخص شیعی، و به معارف اسلامی آن چنان که باید وقعی نمی نهند و اهتمامی

ناوبری کتاب