صفحه ۲۰۱

منظور از ارث چیست ؟

به حسب ظاهر مراد حضرت از ارثی که در این خطبه مطرح کرده اند همان ارث مصطلح است؛ ولی احتمال دارد ارثی را که حضرت می‎فرمایند ارث مصطلح نباشد و شامل مطلق چیزهایی باشد که از ناحیه پدر یا مادر به انسان می‎رسد؛ یعنی: مواردی را هم که در زمان حیات والدین به انسان می‎رسد شامل شود؛ و در حقیقت منظور حضرت از ارث، ارث مصطلح فقهی نیست که تنها پس از فوت پدر یا مادر به فرزندان منتقل می‎گردد، بلکه معنای آن عام و گسترده بوده و شامل "نحلة" هم می‎شود. بدین ترتیب تهافت میان آن قسمت از خطبه که حضرت از فدک به عنوان "نحلة" یاد می‎کنند، با این قسمت که آن را به عنوان "ارث" مطرح می‎کنند، پیش نمی آید.

البته شواهدی هست که این مطلب را تأیید می‎کند که از آن جمله اند:

1 - شیعه و سنی نقل کرده اند که وقتی آیه (و آت ذا القربی حقه) سوره اسراء (17)، آیه 26.

یعنی: "ای پیامبر! حق خویشاوندان را ادا کن." نازل شد، پیامبر(ص) حضرت زهرا(س) را خواستند و فدک را به ایشان اعطاء کردند.برای اطلاع بیشتر در این زمینه به کتاب "دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة"، جلد سوم، صفحه 330 به بعد مراجعه شود.

بنابراین از آنجا که پیامبراکرم (ص) در زمان حیات خودشان فدک را به حضرت زهرا(س) دادند، معلوم می‎شود که تعبیر حضرت از فدک به

ناوبری کتاب